تنگی مقعد + روش های درمان ✔️【عکس مقعد تنگ】

تنگی مقعد یک بیماری جدی است که می تواند به شدت بر سبک زندگی و سلامت کلی فرد تاثیر بگذارد. اگر در دفع مدفوع دچار مشکل هستید و یا از خونریزی مقعد و یبوست طولانی رنج می برید، این احتمال وجود دارد که دچار تنگی مقعد شده باشید. در ادامه با partoclinic همراه باشید تا بگوییم علت این وضعیت چیست؟ چه علائمی دارد و چگونه درمان می‌شود؟

تنگی مقعد چیست؟

 تنگی مقعد، در انگلیسی با اصطلاح پزشکی Anal stenosis شناخته میشود. تعریف این اصطلاح را از زبان سایت muschealth می خوانیم:

When a tubular organ or blood vessel becomes excessively narrow such that it can no longer perform as nature intended, it is a condition referred to by physicians as stenosis. Anal stenosis, also known as an anal stricture, is the narrowing of the anal canal, located just before the anal sphincter

هنگامی که یک اندام لوله ای یا رگ خونی بیش از حد باریک می شود به طوری که دیگر نمی تواند به حالت طبیعی عمل کند، این وضعیتی است که پزشکان از آن به عنوان تنگی مقعد یاد می کنند. تنگی مقعد، باریک شدن کانال مقعدی است که درست قبل از اسفنکتر مقعد قرار دارد.

https://muschealth.org/medical-services/ddc/patients/digestive-diseases/colon-and-rectum/anal-stenosis

در واقع تنگی مقعدی یا تنگ شدن مقعد همان باریک شدن کانال مقعدی یا همان رکتوم است که دفع مدفوع را دشوار می کند، در صورت عدم درمان می تواند منجر به عوارض جدی شود. این حالت زمانی رخ می دهد که ماهیچه های مقعد که برای تنظیم عبور مواد مدفوع منبسط و منقبض میشوند، باریک شوند. 

اسفنکتر یا همان ماهیچه مقعدی بخش پیچیده ای از بدن است که وظیفه کنترل دفع مدفوع را بر عهده دارد. اسفنکتر دارای دو نوع داخلی و خارجی است که یکی از آنها ارادی و دیگری غیر ارادی باز و بسته می‌شود. یکی از علل اصلی تنگی مقعد آسیب و اختلال در عملکرد این ماهیچه ها به خصوص اسفنکتر داخلی (ماهیچه غیرارادی) است. 

بیشتر بخوانید : مقعد چیست

علائم تنگی مقعدی

علائم تنگی مقعدی ممکن است در ابتدا جزئی به نظر برسند، اما معمولاً با گذشت زمان بدتر می‌شوند. این علائم عبارتند از:

• یبوست
• نفخ
• درد در هنگام اجابت مزاج
• تغییر وضعیت اجابت مزاج مثل باریک شدن مدفوع و یا گلوله گلوله شدن آن
• خون قرمز روشن در توالت بعد از اجابت مزاج

لازم به ذکر است این علائم همیشه به دلیل تنگی مقعد ایجاد نشده و می‌تواند علت‌های دیگری نیز داشته باشد. بنابراین جهت تشخیص قطعی می بایست، با پزشک متخصص در این مورد مشورت کنید. 

بیشتر بخوانید : گشادی مقعد

علل تنگی مقعد

در اکثر موارد، تنگی مقعد با تشکیل بافت اسکار(بافت زخم، جای زخم) مرتبط است که می تواند پس از ضربه یا جراحی هموروئید رخ دهد.  از آنجایی که بافت اسکار به اندازه بافت عضلانی سالم انعطاف پذیر نیست، در صورت تجمع می تواند کانال مقعد را محدود کند.

 سایر علل احتمالی تنگی مقعد، عبارتند از:

• یک ناهنجاری مادرزادی
• عوارض ناشی از یک عمل جراحی مثل جراحی هموروئید  یا عمل فیستول
• ابتلا به بیماری بواسیر
• استفاده بیش از حد از ملین ها
• عفونت شدید خون (سپسیس) که اندام های بدن را در معرض خطر قرار می دهد.
• از دست دادن خون در ناحیه خاصی از بدن
• ایدز و بیماری های مقاربتی
• عفونت ناشی از آمیب انتاموبا هیستولیتیکا
• بیماری التهابی روده (IBD)، یک اختلال یا التهاب روده بزرگ و روده کوچک است.
• تحریک ناشی از اسهال مداوم

علت تنگی مقعدی نوزادان چیست؟

طبق آمار از هر ۴۰۰۰ نوزاد تازه متولد شده، یکی از آنها به تنگی مقعد دچار است. در این موارد دریچه مقعدی بسیار باریک تشکیل شده است.

  در مواردی نوزاد به عدم وجود دریچه مقعد یا همان  بیماری آترزی یا آنوس ایمپرفوره مبتلا است. یکی از علائم تنگی مقعدی نوزاد که می‌تواند مادران را آگاه کند، یبوست مداوم و مزمن است. در این موارد لازم است مادر با متخصص کولورکتال و یا اطفال مراجعه کند.

تشخیص تنگی مقعد

تشخیص تنگی مقعد نسبتاً ساده است. در بیشتر موارد، این وضعیت با بررسی علائم و سابقه پزشکی، علاوه بر انجام یک معاینه فیزیکی یا دیداری مختصر تأیید می‌شود. در مواردی معاینه انگشتی انجام شده و یا جهت تشخیص آزمایشات زیر نیز انجام میشوند:

• ام آر آی (MRI)
• آنوسکوپی
• کولونوسکوپی
• سیگموئیدوسکوپی

برای درمان تنگی مقعد می بایست، با متخصص کولورکتال مشورت کنید. 

درمان تنگی مقعد

گزینه‌های درمانی غیر جراحی برای تنگی مقعد( مثل درمان تنگی مقعدی در طب سنتی و یا درمان گیاهی تنگی مقعد) محدود است، زیرا، معمولاً برای درمان این وضعیت باید اسکار یا همان علت تنگی مقعد با جراحی برداشته شود. اما مجموعه روشهای که برای درمان تنگی مقعد انجام می‌شوند، به این شرح است: 

درمان خانگی تنگی مقعد

درمان های خانگی که جهت رفع تنگی مقعد انجام می‌شوند به این شرح است:

•  مکمل‌های فیبر
•  نرم‌کننده‌های مدفوع
• ملین‌های نرم‌کننده و رژیم غذایی با فیبر بالا  
• نوشیدن آب کافی ( تا ۸ لیوان آب در طول روز)
• ورزش و تحرک کافی حداقل ۳۰ دقیقه در روز 

روشهای جراحی 

گزینه های رایج جراحی عبارتند از:

•  آنوپلاستی، جراحی است که با هدف بازسازی مقعد انجام می‌شود. 
• اسفنکتروتومی، جراحی است که شامل برش عضله اسفنکتر داخلی برای کاهش تنش انجام می‌شود.  

پیشگیری

بعد از انجام جراحی رعایت نکات زیر، از عود مجدد این وضعیت جلوگیری خواهد کرد:

• جا به جایی اجسام سنگین را متوقف کنید.
• فقط دوش، بدون حمام.
• از نشستن مستقیم روی ناحیه جراحی خودداری کنید.
• رژیم غذایی منظم را از سر بگیرید.
•  نوشیدن ۸ لیوان آب در روز
• داروهای قبلی را از سر بگیرید، اما بیمار باید قبل از مصرف هر گونه داروهای رقیق کننده خون یا آسپرین با پزشک خود مشورت کند.

سوالات متداول درباره تنگی مقعد