ترشح از مقعد می تواند به صورت مخاط مقعد، چرک یا خون در مدفوع یا روی لباس زیر ظاهر شود. علل احتمالی زیادی برای ترشحات مقعدی در مردان و زنان وجود دارد، از جمله بیماری های گوارشی، عفونت های مقاربتی و بیماری هایی مثل هموروئید و آبسه مقعدی.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ترشحات رکتوم با جزئیات بیشتر، از جمله علل، سایر علائم و درمان، این مطلب پرتو کلینیک را مطالعه کنید.
عکس عفونت مقعدی و تصاویر ترشحات مقعد
ترشحات مقعدی چیست
به نقل از سایت medicalnewstoday.com
Rectal discharge refers to any substance other than feces that comes out of the rectum.
ترشح مقعدی به هر ماده ای غیر از مدفوع اطلاق می شود که از مقعد خارج می شود.
https://www.medicalnewstoday.com/articles/rectal-discharge
برای مثال، یک فرد ممکن است متوجه ترشح از مقعد به شکل مخاط، چرک یا خون در مدفوع یا لباس زیر شود. همچنین ممکن است تمایل به اجابت مزاج داشته باشید، اما فقط مخاط یا مقدار بسیار کمی از مدفوع را دفع کنید.
می تواند از نظر رنگ، ظاهر و قوام متفاوت باشد. ترشحات ممکن است بی رنگ و یا سفید و زرد رنگ باشند. ممکن است آبکی یا ژله مانند باشد.
ترشحات سفید و زرد رنگ مقعدی نشانه چیست
ترشح سفید یا زرد ممکن است به معنای وجود عفونت باشد، در حالی که ترشح به رنگ صورتی یا قرمز ممکن است نشان دهنده مدفوع خونی باشد.
همچنین ترشح زرد رنگ مقعدی و ترشح سفید رنگ مقعدی نشانه ترشحات چرکی از ناحیه مقعد (چرک زرد یا سفید مایل به زرد) است. معمولاً نتیجه یک آبسه مقعدی و عفونت غدد کوچک مقعدی است. به هر حال ترشحات مقعدی به هر رنگی که باشد طبیعی نبوده خصوصاً اگر همراه با درد شکم، تهوع، استفراغ، تب، اسهال و خون در مدفوع باشد باید فوراً برای درمان اقدام کنید.
علت ترشحات مقعدی در مردان و زنان چیست
ترشحات مقعدی معمولاً نشان دهنده وجود یک بیماری زمینه ای است. به عنوان مثال می توان به هموروئید، IBD، بیماری های مقاربتی، فیستول و آبسه مقعدی و افتادگی رکتوم اشاره کرد. در برخی موارد، ممکن است نشان دهنده سرطان مقعد یا رکتوم باشد. شرایط زیر می تواند منجر به ترشح مقعدی شود:
هموروئید
بواسیر، سیاهرگ های متورم در داخل یا اطراف راست روده و مقعد هستند. هموروئید خارجی در زیر پوست اطراف مقعد ایجاد می شود. بواسیر داخلی در داخل بافت پوشاننده راست روده ایجاد می شود.
هموروئید می تواند منجر به خونریزی و ترشحات بی رنگ مقعدی شود. برخی دیگر از علائم رایج هموروئید عبارتند از:
- خارش مقعد
- ناراحتی یا درد در ناحیه مقعد
- توده و تورم در ناحیه مقعد
- احساس سوزش در مقعد
- خون در مدفوع بدون درد یا همراه درد
هموروئید از علل نسبتاً شایع ترشحات مقعدی است. با توجه به منبع معتبر مؤسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی (niddk.nih.gov) :
بواسیر حدود ۵ درصد از افراد در ایالات متحده و ۵۰ درصد از بزرگسالان بالای ۵۰ سال را تحت تاثیر قرار می دهد.
https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/hemorrhoids/all-content
بیماری التهابی روده
بیماری التهابی روده (IBD) شامل بیماری کرون، کولیت اولسراتیو و شرایطی است که شامل التهاب مزمن دستگاه گوارش می شود.
بیماری کرون بیشتر روده کوچک را تحت تاثیر قرار میدهد. کولیت اولسراتیو نیز منجر به التهاب در رکتوم می شود که می تواند به روده بزرگ گسترش یابد.
علائم شایع IBD عبارتند از:
- اسهال
- درد شکم
- مدفوع حاوی خون، چرک یا مخاط
- IBD می تواند منجر به فیستول و آبسه در نزدیکی راست روده شود که اغلب ترشحات ایجاد می کند.
درباره بیماری التهابی روده بیشتر بدانید.
آبسه مقعد یا فیستول مقعد
آبسه مقعدی یک کیسه عفونی پر از چرک است. آبسه مقعد معمولا در داخل غدد مقعدی عفونی ایجاد می شود. ترشحات بعد از جراحی آبسه مقعدی هم دیده می شود.
علائم آبسه مقعدی عبارتند از:
- خونریزی مقعدی
- ترشح زرد رنگ مقعدی
- تورم، درد یا حساس شدن پوست در ناحیه مقعد
- یبوست
- خستگی
بدون درمان، عفونت ممکن است به بافت اطراف گسترش یابد و در برخی موارد، تونلی بین آبسه عفونی و سوراخی در پوست ایجاد کند که به عنوان فیستول مقعدی شناخته می شود.
علائم فیستول مقعدی عبارتند از:
- درد شدید مقعد، به ویژه در هنگام اجابت مزاج
- خونریزی مقعدی
- ترشح مقعدی و خارش
- تب
- خستگی
شقاق
شقاق مقعدی ممکن است باعث ترشحات قرمز رنگ و خونی شود که پس از پاک کردن مقعد یا مدفوع می توانید آن را روی دستمال توالت ببینید.
عفونت های مقاربتی
بیماری های مقاربتی (STIs) می توانند از ناحیه تناسلی یا از طریق رابطه مقعدی به راست روده سرایت کنند.
برخی از بیماری های مقعدی که می توانند ناحیه مقعد را تحت تاثیر قرار دهند و باعث ترشح از مقعد شوند عبارتند از:
- سوزاک
- کلامیدیا
- سیفلیس
- زگیل مقعدی
- ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۲
برخی از علائم رایج STI در ناحیه مقعد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تحریک یا خارش که بر ناحیه مقعد تأثیر می گذارد
- تورم، درد یا حساسیت در ناحیه مقعد
- ترشح سفید رنگ مقعدی
- درد، خونریزی در حین اجابت مزاج
- التهاب پوست، تاول، یا زخم های باز روی مقعد یا نزدیک آن
درباره بیماری های مقاربتی بیشتر بدانید.
پروکتیت
پروکتیت (Proctitis Trusted Source) وضعیتی است که با نیاز مداوم یا مکرر به تخلیه روده مشخص می شود. درد رکتوم، درد شکم و مدفوع خونی از علائم شایع پروکتیت هستند. گاهی اوقات، اگر فیستول یا اسهال غیرقابل کنترل وجود داشته باشد، ترشحات مقعدی نیز ممکن است وجود داشته باشد.
عوامل زیر می توانند باعث ایجاد پروکتیت شوند:
- بیماری های مقاربتی و سایر عفونت ها
- IBD
- آسیب به مقعد یا راست روده
- سابقه پرتودرمانی
سرطان مقعد
سرطان مقعد زمانی است که یک تومور در ناحیه مقعد رشد می کند. ترشح مخاط از مقعد می تواند نشانه سرطان مقعد باشد.
علائم دیگر عبارتند از:
- خونریزی از راست روده
- خارش و درد در اطراف مقعد
- توده های کوچک در اطراف و داخل ناحیه مقعد
- بی اختیاری مدفوع
- نیاز به دفع مکرر
- مدفوع شل یا آبکی
- برخی از افراد هیچ علامتی ندارند یا ممکن است علائمی شبیه هموروئید یا شقاق مقعدی داشته باشند.
درباره سرطان مقعدی بیشتر بدانید.
سرطان رکتوم
سرطان کولورکتال به سرطان روده بزرگ و سرطان رکتوم اشاره دارد، اگرچه تفاوت هایی نیز وجود دارد. رکتوم بخشی از دستگاه گوارش بین روده بزرگ و مقعد است.
ترشحات مخاطی یا نشت مقعدی می تواند نشانه ای از سرطان رکتوم باشد.
سایر علائم سرطان رکتوم عبارتند از:
- خونریزی از رکتوم، معمولاً خون قرمز روشن
- تغییر در عادات روده
- یبوست، اسهال
- درد
درباره سرطان روده بیشتر بدانید.
افتادگی راست‌روده یا پرولاپس رکتوم
پرولاپس رکتوم زمانی است که رکتوم به طور جزئی یا کامل از مقعد پایین می‌آید. مشکلات ساختاری یا ضعف عضلات مقعد و کف لگن ممکن است علت آن باشد.
در این حالت نیز ترشح مخاط از مقعد و خون وجود دارد.
سایر علائم پرولاپس رکتوم:
- یک توده قرمز رنگ که از مقعد بیرون زده است
- یبوست، اسهال
- احساس اینکه حرکت روده کاملاً تمام نشده است
- بی اختیاری مدفوع
درباره پرولاپس رکتوم بیشتر بدانید.
ترشحات مقعدی در بارداری
برخی از زنان باردار ممکن است به دلیل مشکلات روده یا اختلالات گوارشی ترشح مقعدی را تجربه کنند. مسمومیت غذایی نیز ممکن است باعث اسهال مکرر یا مدفوع با رنگ یا بافت غیر معمول شود.
تشخیص علت ترشحات مقعدی
پزشک می‌تواند یک بیماری زمینه‌ای را که به ترشح مقعد کمک می‌کند، تشخیص دهد و درمان مؤثر را توصیه کند.
فرآیند تشخیصی معمولاً با پرسش پزشک در مورد علائم فعلی، سابقه پزشکی و سابقه خانوادگی فرد شروع می شود.
از یک یا چند آزمایش زیر برای تایید تشخیص علل ترشح مقعدی استفاده می شود:
- آزمایش خون
- کشت مدفوع
- کولونوسکوپی
- سیگموئیدوسکوپی
- پروکتوسکوپی
- آنوسکوپی
- اشعه ایکس
- سی تی اسکن
- اسکن ام‌آرآی
درمان ترشحات مقعدی
درمان بسته به علت زمینه ای متفاوت خواهد بود. ترشح رکتال معمولاً پس از درمان هر گونه بیماری یا عفونت گوارشی برطرف می شود.
برای مثال اگر بواسیر، شقاق، فیستول و یا آبسه مقعدی علت ترشحات مقعدی باشد درمان این بیماری ها با لیزر بهترین گزینه خواهد بود.
بواسیر: برای موارد خفیف تا متوسط درمان های موضعی و دارویی مثل شیاف و پماد آنتی هموروئید، مصرف فیبر و مایعات و در موارد شدیدتر روش های عمل جراحی مثل هموروئیدوپکسی، رابربند و لیزر بواسیر
بیماری التهابی روده: مصرف داروهای سرکوب سیستم ایمنی بیش فعال برای کاهش التهاب مثل کورتیکواستروئیدها و در موارد شدیدتر جراحی برای برداشتن بافت آسیب دیده در دستگاه گوارش
آبسه مقعد یا فیستول مقعد: داروهای ضد درد و آنتی بیوتیک و در نهایت تخلیه آبسه و فیستولوتومی برای باز کردن کانال فیستول و ترمیم آن
بیماری های مقاربتی: بسته به اینکه کدام بیماری مقاربتی باعث ترشح مقعد شده است، درمان متفاوت خواهد بود. گزینه های درمانی ممکن است شامل آنتی بیوتیک و دریافت واکسیناسیون و روش های محافظتی حین رابطه جنسی باشد.
سرطان: درمان سرطان مقعد یا رکتوم به فرد، نوع سرطان و مرحله تشخیص بستگی دارد:
- عمل جراحی
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
افتادگی راست‌روده: درمان پرولاپس رکتوم معمولاً جراحی است.
درمان خانگی ترشح مقعدی
در بیشتر موارد ترشح از مقعد نشانه وجود یک بیماری زمینه ای است و برای درمان، ابتدا آن بیماری درمان می شود. مثلا اگر بواسیر علت ترشح مقعدی باشد در مراحل اولیه می توان از روش های درمان خانگی بواسیر برای بهبود علائم استفاده کرد. سایر روش های درمان خانگی ترشح مقعدی:
- ناحیه مقعد را با آب ولرم و شوینده غیر حساسیت زا مرتب بشویید.
- آنتی بیوتیک برای درمان عفونت های باکتریایی
- خیساندن مقعد در آب گرم (روزانه ۱۵ الی ۲۰ دقیقه)
- رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی برای کاهش مشکلات گوارشی: خوردن غذاهای غنی از فیبر مانند میوه ها، سبزیجات و غلات کامل.
- مصرف نرم کننده های مدفوع
- کرم ها و پمادهای تجویزی برای بواسیر
ترشحات مقعدی معمولاً نشان دهنده وجود یک بیماری زمینه ای است. به عنوان مثال می توان به هموروئید، IBD، بیماری های مقاربتی، فیستول و آبسه مقعدی و افتادگی رکتوم اشاره کرد. در برخی موارد، ممکن است نشان دهنده سرطان مقعد یا رکتوم باشد.
در صورت مشاهده هر گونه ترشح جدید یا بدتر شدن رکتوم، فرد باید با پزشک تماس بگیرد. پزشک می تواند علت ترشح رکتوم را تشخیص دهد و درمان های مناسب را توصیه کند.
منابع استفاده شده:
www.healthline.com
www.medicalnewstoday.com
سوالات متداول درباره ترشحات مقعد
اگر مایعی که از مقعد خارج می شود همراه نجاستی دیگر مثل مدفوع یا خون نباشد نجس نیست و وضو را باطل نمی کند.
علت دفع آب به جای مدفوع ممکن است عفونت باشد یا اینکه اسهال آبکی و ترشحات عادی باشد.
خروج مخاط از مقعد نشانه عفونت باکتریایی، ویروسی یا انگلی می باشد که بر دستگاه گوارش تأثیر می گذارد. همچنین می تواند از علائم IBS باشد.
ترشح مقعدی معمولاً نشانه ای از یک مشکل زمینه ای است. ترشحاتی که با هموروئید ایجاد می شود ممکن است بدون درمان برطرف شود، اما می تواند نشانه مشکلات جدی تری مانند افتادگی رکتوم یا سرطان باشد.