علت خونریزی مقعد هنگام دفع(بدون درد)+ درمان*هماتوشزی* در خانه

رایج ترین علت خونریزی مقعدی هنگام دفع مدفوع، بواسیر داخلی و شقاق می باشد. برای درمان خونریزی مقعدی در خانه می توانید از پماد هایی مثل آنتی فیشر یا آنتی هموروئید استفاده کنید. اما این درمان موقتی است و ممکن است بعد از مدتی دوباره خونریزی باسن داشته باشید. در نتیجه باید برای درمان بواسیر و یا درمان شقاق به صورت اصولی و پزشکی اقدام نمایید.

بیماری های گوارشی مثل زخم معده، بیماری کرون و کولیت اولسراتیو سایر دلایل خون ریزی از مقعد می باشد. همچنین ممکن است یبوست دلیل خونریزی از رکتوم باشد که در این صورت باید برای درمان یبوست اقدام کنید.

خونریزی می تواند از هر نقطه ای از دستگاه گوارش (GI) شما باشد: معده، روده کوچک، روده بزرگ، رکتوم و مقعد شما همه یک مسیر پیوسته هستند و تمام خونریزی‌های گوارشی به یک صورت خارج می‌شوند.

اگر بعد از دفع مدفوع در سرویس بهداشتی، روی دستمال کاغذی یا روی مدفوع خون مشاهده کردید نشانه ای از هماتوشزی یا خونریزی از رکتوم است. این خونریزی علت های متفاوتی دارد و خبر از وجود مشکلی در دستگاه گوارش میدهد اما نگران نباشید زیرا خونریزی از مقعد مشکلی جدی نیست و به راحتی میتوان آن را درمان کرد. در ادامه علت خونریزی باسن (هنگام دفع مدفوع- بدون درد) و روش های درمان خانگی، دارویی و گیاهی هماتوشزی را بررسی خواهیم کرد.

بیشتر بخوانید: علت درد مقعد + داروی درمان تیر کشیدن مقعد در خانه

خونریزی رکتوم یا هماتوشزی چیست

هماتوشزی (به انگلیسی: Hematochezia) یا دیدن خون از مقعد یا خونریزی رکتوم هم ممکن است هنگام دفع مدفوع باشد و هم در حالت عادی فرد متوجه لکه خون روی لباس زیر خود شود. این خون می تواند به رنگ قرمز روشن (نشانه بواسیر و شقاق) و خون تیره یا قهوه ای (نشانه مشکلات گوارشی) باشد. در واقع با توجه به محل عارضه، خونریزی تیره یا روشن خواهد بود. برای مثال اگر خون دفع شده تیره باشد نشانه خونریزی بالای دستگاه گوارش می باشد. اختلال در هریک از اعضای دستگاه گوارش (معده، مری، روده کوچک و بزرگ، مقعد و رکتوم) و آسیب به آن ها ممکن است موجب خونریزی و مشاهده خون در مدفوع شود.

خونریزی از رکتوم به عبور خون قرمز روشن از رکتوم و مقعد اشاره دارد. این خون ممکن است روی دستمال توالت، کاسه توالت یا مخلوط با مدفوع قابل مشاهده باشد.

متن انگلیسی:

Bleeding in your large intestine (colon) may be fresh red or a darker red and mixed in with your faeces. One of the causes can be polyps, which are growths on the intestinal wall. Polyps are usually harmless, but some types can turn into bowel cancer.

ترجمه فارسی:

خونریزی در روده بزرگ (کولون) ممکن است قرمز تازه یا قرمز تیره تر باشد و با مدفوع شما مخلوط شود. یکی از دلایل می تواند پولیپ باشد که روی دیواره روده رشد می کند. پولیپ ها معمولا بی ضرر هستند، اما برخی از انواع آن می توانند به سرطان روده تبدیل شوند.

به نقل از سایت : healthdirect.gov.au

علت خونریزی مقعد

علت خونریزی مقعدی هنگام دفع مدفوع چیست؟ خون ریزی از مقعد بدون درد نشانه چیست؟ علت خونریزی مقعدی هنگام دفع مدفوع بدون درد در بیشتر موارد بخاطر بواسیر و شقاق می باشد. هموروئید و فیشر از بیماری هایی هستند که با خون ریزی از مقعد ظاهر می شوند. این مشکل یک عارضه است و نمی توان خونریزی باسن را بیماری دانست. این عارضه ممکن است از بخش رکتوم یا انتهای روده باشد و شما هنگام دفع شاهد خون ریزی بدون درد از مقعدتان باشید.

با مشاهده خون در مدفوع و خارج شدن هر خونی از مقعدتان ضمن اینکه فوراً برای تشخیص و علت یابی اقدام می کنید اصلاً دچار اضطراب و استرس نشوید زیرا در اکثر موارد این مشکل با روش های خانگی و رعایت تغذیه مناسب حل می شود.

خونریزی از مقعد نشانه چیست

علت خونریزی مقعدی هنگام دفع مدفوع بدون درد چیست؟ معمولاً اگر فرد دارای بواسیر داخلی باشد یا در مراحل اولیه شقاق باشد دچار خونریزی از رکتوم بدون درد مقعد به خصوص هنگام دفع و اجابت مزاج خواهد شد.

خون از مقعد یا هماتوشزی می تواند نشانه بیماری های خفیف یا جدی باشد. در ادامه دلایل و علت های مختلف آن را ذکر کرده ایم:

• شقاق مقعدی، پارگی کوچکی در اطراف مقعد است که می تواند موجب خونریزی شود. این خون به رنگ روشن است.
• دیورتیکولیت : دیورتیکولیت زمانی رخ می دهد که کیسه های کوچک در روده بزرگ ملتهب یا عفونی شوند. این وضعیت می تواند منجر به خونریزی شدید مقعدی شود و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
• یبوست، باعث دفع مدفوع سخت و خشک میشود و ممکن است از مقعد خون تیره بیاید.
• بواسیر یا هموروئید، رگ های انتهایی مقعد و رکتوم هستند که متورم میشوند و باعث خونریزی مقعدی می شوند. این خون معمولاً به رنگ قرمز روشن می باشد.
• پولیپ، زائده هایی هستند که در اطراف مقعد و کولون ظاهر میشوند و میتوانند موجب خونریزی در هنگام دفع مدفوع شوند.

• سرطان مقعد
• سرطان کولون
• بیماری التهابی روده که شامل کولیت روده و بیماری کرون میشود.
• عفونت روده یا عفونتی که توسط باکتری ای به نام سالمونلا بوجود بیاید.

سایر دلایل اختلالات لخته شدن خون و واکنش های آلرژیک به انواع خاصی از مواد غذایی است.

یبوست و زور زدن موقع دفع مدفوع می تواند باعث خونریزی مقعدی شود. وقتی زور می‌زنید، شرایطی مانند هموروئید یا شقاق مقعدی ایجاد می شود که مدفوع بسیار سفت ممکن است پوست داخل مقعد شما را پاره کند و باعث خونریزی از مقعد شود. درمان یبوست می تواند به جلوگیری از این اتفاق کمک کند.

خونریزی مقعدی همراه با درد نشانه چیست؟

خارج شدن خون از مقعد اگر با درد همراه باشد علامتی از بیماری هایی مثل هموروئید، زخم مقعدی، شقاق، بیماری التهابی روده و سایر بیماری های گوارشی می باشد. اما شایع ترین علت آن شقاق می باشد که در اکثر موارد با درد و خونریزی همراه است. همچنین در بیماری هایی مثل سندروم روده تحریک پذیر (علائم روده تحریک پذیر چیست) هم شکل مدفوع متفاوت است و هم با خونریزی و درد همراه است.

خونریزی مقعدی هنگام دفع مدفوع بدون درد

خونریزی مقعدی بدون درد نشانه چیست؟ در بیشتر مواقع دلیل مشاهده خون از مقعد بدون درد هموروئید یا بواسیر می باشد. بواسیر بیماری ست که می تواند در مراحل اولیه بدون هیچ درد و سوزشی و فقط با خونریزی ظاهر شود. گاهی ممکن است خونریزی از پشت بعد از مدفوع به شکل لکه بینی هم مشاهده شود.

بواسیر خارجی و هموروئید داخلی حتی ممکن است باعث خونریزی مقعدی بدون دفع مدفوع هم شوند. یعنی فردی که بواسیر یا هموروئید داشته باشد بدون اجابت مزاج و بی آنکه دفع مدفوع داشته باشد دچار خونریزی می شود.

علت خونریزی مقعدی بدون درد در مردان

علت خونریزی مقعدی بدون درد در مردان در بیش از ۹۰% بیماران، هموروئید بوده است. خونریزی رکتوم بدون درد معمولاً به دلیل بواسیر است، اما می‌تواند دلایل دیگری مانند شقاق مقعد، پولیپ روده یا موارد دیگر داشته باشد. علت خونریزی مقعدی بدون درد در مردان و زنان ممکن است سرطان نیز باشد.

خونریزی مقعدی و سرطان

یکی دیگر از دلایل مهم خون ریزی از مقعد بدون درد سرطان است. به همین دلیل افرادی که بدون دلیل و بی هیچ دردی شاهد خارج شدن خون از مقعدشان هستند حتماً باید برای تست های غربالگری سرطان روده اقدام کنند. برای مثال اگر خون قرمز روشن داخل مدفوع دیده شود یعنی خونریزی از کولون و رکتوم است و این علامت به متاستاز سرطان معده و یا سرطان روده بزرگ مرتبط است.

سرطان کولورکتال می تواند به صورت خونریزی مقعدی، به ویژه در مراحل اولیه آن ظاهر شود.

خونریزی مقعدی بعد از رابطه طبیعی است؟

معمولاً خونریزی مقعدی بعد از رابطه در حد چند قطره خون طبیعی بوده و به دلیل اصطکاک و فشار به بافت مقعد، رفتار خشن جنسی و یا بریدگی و پارگی پوست مقعد می باشد. اما اگر بیش از دو روز خون ریزی و احساس درد ادامه دار بود باید برای بررسی دلایل بیشتر به پزشک مراجعه کنید.

برای درمان خونریزی مقعدی بعد از رابطه می توانید حمام آب گرم بگیرید، از پمادهای بدون نسخه مثل آنتی هموروئید استفاده کنید، مصرف مایعات و فیبر را افزایش دهید. بهتر است پیش از برقراری رابطه مقعدی از روان کننده هایی مثل لوبریکانت و یا گشاد کننده های مقعد مثل پلاگین های باسن استفاده نمایید.

به دلیل اینکه مقعد انعطاف پذیری واژن را ندارد دخول مقعدی معمولاً همراه با درد و خونریزی، کشیدگی و پارگی می باشد.

خونریزی مقعد در بارداری نشانه چیست

خونریزی مقعد در بارداری معمولاً در ماه های آخر رایج است و نشانه این است که مادر باردار به یبوست دچار است یا بواسیر و شقاق دارد. خونریزی مقعدی در بارداری به سلامت جنین آسیبی نمی رساند و به معنی مشکل در بارداری نیست. سعی کنید در این دوران مدفوع تان را همیشه نرم نگاه دارید و دفع راحت تری داشته باشید. پدهای گرم کننده و کمپرس یخ هم می تواند برای درمان خونریزی مقعدی در بارداری موثر باشد.

⚠ به دلیل حساسیت این دوران، با مشاهده هر گونه خونریزی چه از مقعد چه از واژن تان حتماً به پزشک یا مامایی که تحت نظر هستید مراجعه و موضوع را با او در میان بگذارید.

بیشتر بخوانید: خون در مدفوع در بارداری نشانه چیست؟

علائم خونریزی مقعدی

یکی از نشانه های رایج خونریزی از رکتوم، مشاهده ی خون روشن در دستمال کاغذی یا روی مدفوع است. رنگ خون بسیار مهم است زیرا نشان دهنده ی محل خونریزی در دستگاه گوارش است. 

خونریزی در دستگاه گوارش فوقانی چون طول می کشد تا از داخل بدن عبور کند و از مقعد خارج شود. همانطور که حرکت می کند، مواد شیمیایی گوارشی داخل آن به تدریج آن را تیره تر می کند.

آیا خونریزی مقعدی قرمز روشن بدتر از خون تیره است؟ وجود خون قرمز روشن در مدفوع ممکن است هشدار دهنده تر باشد زیرا نشان دهنده خونریزی فعال است.

خون تیره تر معمولاً نشان دهنده خونریزی قدیمی تر است که دیگر فعال نیست. اما خون تیره‌تر در مدفوع می‌تواند فریبنده باشد و همیشه به این معنی نیست که خونریزی متوقف شده است، بلکه ممکن است فقط به این دلیل تیزه باشد، که از جایی بالاتر می آید.

خون قرمز روشن از پایین به بیرون می آید. ممکن است از چیزی نسبتاً بی ضرر، مانند زخم گوشتی باشد.

• خون روشن روی مدفوع نشان دهنده آن است که  قسمت انتهایی دستگاه گوارش مانند رکتوم و کولون خونریزی کرده است.
• خون کمی تیره ترکیب شده با مدفوع نشان دهنده ی آن است که خونریزی در روده ی کوچک نزدیک به کولون اتفاق افتاده است.
• مدفوع تیره و قیری رنگ نشانه ی آن است که شکم و یا روده ی کوچک خونریزی کرده است.

همچنین ممکن است بدون هیچ نشانه ای خون از مقعد خارج شود که به آن خونریزی مخفی گفته می شود و علائمی مثل اسهال، یبوست، درد و گرفتگی مقعد، مدفوع سیاه یا تیره دارد. اگر به صورت ناگهانی فرد دچار خون ریزی شدید شود که همراه آن درد و ورم شکمی و کاهش وزن هم داشته باشد به کم خونی دچار می شود و علائم زیر به دلیل ضعف و کم خونی در او ظاهر می شود:

• درد یا ناراحتی شکم
• تغییر در عادات روده
• خستگی، ضعف و بی حالی
• کاهش وزن
• کم خونی (تعداد کم گلبول های قرمز خون)
• رنگ پریده
• سرگیجه
• درد رکتوم
• اگر در قسمت پایین شکم خود احساس درد می کنید، ممکن است کولیت باشد .

چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟

خروج هرگونه خون از رکتوم و به هر رنگی که باشد طبیعی و عادی نبوده و اصلاً نباید آن را نادیده گرفت. اما در عین حال ممکن است خون ریزی در بسیاری از موارد دلایل خوش خیم مانند هموروئید یا شقاق مقعدی داشته باشد. خونریزی شدید رکتال نیاز به درمان فوری دارد به خصوص اگر علائم زیر را داشتید سریعا به اورژانس مراجعه کنید:

• خونریزی مقعدی مداوم یا مکرر که یک هفته ادامه داشته باشد حتی اگر بدون درد باشد.
• خون مخلوط با مدفوع یا آب توالت
• خونریزی همراه با درد شدید شکم (اگر درد بالای شکم و مدفوع سیاه دارید، ممکن است مربوط به معده شما باشد)
• کاهش وزن غیر قابل توضیح
• سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال
• حالت تهوع شدید

اگر علائم خفیف تر مانند خونریزی کمتر داشتید به پزشک مراجعه کنید. به هر حال از آنجایی که خونریزی کم میتواند شدیدتر شود، درمان خیلی مهم است.

برای تشخیص علت و درمان خونریزی مقعدی باید به دکتر متخصص گوارش مراجعه کنید. در صورت شدید شدن خونریزی و درد های شکمی و گرفتگی عضلات باید فوراً با دکتر داخلی یا گوارش مراجعه کنید.

اگر افت ناگهانی فشار خون دارید و احساس سبکی سر می کنید یا انگار در حال غش هستید، به اورژانس بروید.

درمان خونریزی مقعدی

بهترین روش درمان خونریزی مقعدی چیست؟ برای جلوگیری از خونریزی مقعدی چه باید کرد؟ پس از تشخیص علت توسط پزشک ممکن است دلیل خونریزی موضوع مهم و خطر سازی نباشد و یا اینکه موضوع جدی و مهمی باشد. درمان با توجه به علت آن مشخص می شود. برای مثال درمان خونریزی مقعدی در اثر یبوست شامل درمان یبوست و تغییر رژیم غذایی، مصرف فیبر و مایعات و یا کاهش وزن و مصرف داروهای ملین می باشد.

• اگر بر اثر بواسیر بوجود آمده باشد، درد آن با حمام آب گرم تسکین می یابد اما این درمان قطعی نیست و فقط درد را تسکین میدهد.
• کرم های بدون نسخه نیز حساسیت را کاهش میدهند.

اگر درد بواسیر شدید باشد و بواسیر بزرگ باشد درمان ها شامل لیزر هموروئید، رابربند و یا عمل جراحی بواسیر می باشد. اگر شقاق مقعدی علت آن باشد درمان شامل مصرف نرم کننده مدفوع که از یبوست جلوگیری میکند و مصرف آنتی بیوتیک ها که عفونت را از بین میبرند می باشد.

سرطان کولون نیز نیاز به درمان طولانی مدت مثل جراحی، شیمی درمانی یا پرتو درمانی دارد.

درمان خانگی خونریزی مقعدی چیست

درمان خونریزی مقعدی در خانه که از یبوست جلوگیری میکند و خونریزی رکتال را کاهش میدهد شامل:

• مصرف مواد غذایی پر فیبر(مگر اینکه پزشک خلاف آن را تجویز کرده باشد)
• ورزش کردن مداوم برای جلوگیری از یبوست
• تمیز نگه داشتن مقعد
• هیدراته ماندن(نوشیدن آب فراوان)

داروی درمان خونریزی مقعدی

داروی خونریزی مقعدی چیست؟ گلیسریل تری نیترات به عنوان بهترین پمادی که برای درمان خونریزی باسن ناشی از بواسیر کاربرد فراوانی دارد. این پماد دو مرتبه در روز روی مقعد مالیده می شود و باعث افزایش خونرسانی به رگ های مقعد ی شود.

گیاه بومادران نیز به عنوان داروی گیاهی برای درمان خونریزی مقعدی و درمان سنتی خونریزی مقعدی هنگام دفع مدفوع در طب سنتی استفاده می شود. برگ گیاه جعفری نیز برای درمان یبوست و خون ریزی رکتال کاربرد دارد. توجه داشته باشید که برای درمان خونریزی از مقعد در بارداری به هیچ عنوان از بومادران استفاده نکنید چرا که خطر سقط جنین را در پی دارد.

 تشخیص

برای تشخیص علت این عارضه زمانی که به پزشک مراجعه می کنید معمولاً سوالات زیر را از شما می پرسد:

• خونریزی مقعدی شما از چه زمانی شروع شد؟
• آیا درد همراه با خونریزی مقعدی دارید یا بدون درد؟
• آیا در مدفوع خود خون می بینید یا هنگام پاک کردن؟
• خون در مدفوع شما چگونه است؟ آیا رگه یا لخته وجود دارد؟
• مدفوع شما چه شکلی بود؟شل و آبکی بود یا سفت؟
• آیا اسهال یا یبوست دارید؟
• چند بار دفع مدفوع دارید؟
• یک روز قبل از اینکه متوجه خونریزی شوید چه خوردید؟
• یک روز قبل از خونریزی مقعدی چه داروهایی مصرف کردید؟
• آیا روز قبل از خونریزی مقعدی الکل مصرف کرده اید؟
• آیا شما هموروئید دارید؟
• آیا دیورتیکولوز دارید؟
• آیا بیماری التهابی روده دارید؟
• آیا سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال دارید؟

پزشک برای تشخیص علت دقیق آن از آزمایشات زیر استفاده میکند:

• وارد کردن انگشت به داخل مقعد برای بررسی بیماری مانند هموروئید
• عکس رادیوگرافی برای تشخیص سرطان روده
• آندوسکوپی مقعد که شامل وارد کردن یک لوله نرم دوربین دار به داخل لوله گوارش است و پزشک میتواند نواحی آسیب دیده و محل خونریزی را مشاهده کند. برای تشخیص اینکه خونریزی از بالای لوله گوارش است از آندوسکوپی استفاده می شود.
• سیگموئیدوسکوپی 
•  کولونوسکوپی با لوله ای که از مقعد وارد می شود و سرش دوربین دارد برای تشخیص خونریزی از پایین لوله گوارش می باشد. ممکن است در حین کولونوسکوپی پزشک بیوپسی انجام دهد و پولیپ های داخلی را بردارد. در این حالت دچار خونریزی کمی می شوید که بعد از کولونوسکوپی طبیعی می باشد.
• آزمایش خون برای شمارش تعداد گلبول های قرمز تا مشخص شود چه میزان خون از دست رفته است همچنین برای تشخیص فاکتورهای سرطانی هم، آزمایش خون بررسی می شود.

در انتها باید بگوییم که اگر خارج شدن خون از مقعد را جدی نگیرید و به دنبال درمان آن نباشید، ممکن است به عوارضی مثل ترومبوزه شدن بواسیر خارجی، تبدیل شقاق حاد به شقاق مزمن، متاستاز غده های بد خیم، سرطان کولورکتال دچار شوید. در صورتی که با وجود خونریزی مقعدی رابطه جنسی از مقعد هم داشته باشید امکان ابتلا به بیماری های مقاربتی افزایش پیدا می کند.

سوالات متداول درباره خونریزی مقعدی