سرطان مقعد چیست؟آیا کشنده است؟(درمان)

سرطان مقعد رشد سلول هایی است که از کانال مقعد شروع می شود. کانال مقعد یک لوله کوتاه در انتهای رکتوم است. مدفوع هنگام خروج از بدن از طریق کانال مقعدی عبور می کند. سرطان مقعد می تواند علائمی مانند خونریزی مقعدی، خون در مدفوع و درد مقعد ایجاد کند.

رشد سرطان مقعدی ممکن است باعث ایجاد توده شود و به همین دلیل گاهی علائم سرطان مقعدی با هموروئید اشتباه گرفته می شود.

بیشتر بخوانید: تفاوت بواسیر و سرطان مقعدی چیست؟

سرطان مقعد چیست

سرطان مقعد بیماری است که در آن سلول های بدخیم (سرطانی) در بافت های مقعد تشکیل می شوند. بیشتر سرطان های مقعد مربوط به عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یا همان ویروس عامل زگیل تناسلی و زگیل مقعد است. علائم سرطان مقعد شامل خونریزی از مقعد و ایجاد توده اطراف مقعد است.

عکس سرطان مقعدی

اکثر سرطان های مقعد با روش ترکیبی شیمی و پرتو درمانی بهبود می یابند. در تصاویر سرطان مقعدی کارسینوم سلول سنگفرشی مقعد قابل مشاهده است:

بیشتر بخوانید: بیماری های آلت تناسلی مردان چیست؟

آیا سرطان مقعدی درمان دارد

در گذشته، اکثر افراد مبتلا به سرطان مقعد برای درمان سرطان جراحی می‌کردند. این عمل شامل ایجاد راهی جدید برای خروج مواد زائد از بدن می شود. امروزه بیشتر درمان سرطان مقعد شامل شیمی درمانی و پرتودرمانی است. با این روش، ممکن است نیازی به جراحی نباشد.

انتخاب گزینه درمان به موارد زیر بستگی دارد:

• اندازه تومور
• اینکه آیا سرطان به غدد لنفاوی گسترش یافته است یا خیر؟
• سرطان در چه مرحله ای است؟
• جایی که تومور در مقعد است
• آیا بیمار مبتلا به ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) است یا خیر؟
• آیا سرطان پس از درمان اولیه باقی می ماند یا عود می کند؟

بیشتر بخوانید: ایا فیستول باعث سرطان میشود؟

علائم سرطان مقعدی در زنان و مردان

نشانه های سرطان مقعدی عبارتند از:

• خونریزی مقعدی یا راست روده
• خون در مدفوع
• درد مقعد
• توده یا بیرون ردگی در کانال مقعد
• خارش مقعد
• احساس نیاز بیشتر برای دستشویی رفتن و تغییر در عادات اجابت مزاج

علت سرطان مقعدی چیست

سرطان مقعد در بیشتر موارد توسط ویروس اچ پی وی ایجاد می شود. HPV یک ویروس شایع است که از طریق تماس جنسی منتقل می شود و معمولاً خود به خود از بین می رود. اما برای برخی، این ویروس می تواند باعث تغییراتی در سلول ها شود که ممکن است منجر به سرطان مقعد شود.

بیشتر بخوانید: ایا ویروس hpv از طریق لیزر موهای زائد منتقل میشه؟

سرطان مقعد زمانی اتفاق می افتد که سلول های کانال مقعد تغییراتی در DNA خود ایجاد می کنند. DNA سلول حاوی دستورالعمل هایی است که به سلول می گوید چه کاری انجام دهد. در سلول‌های سالم، DNA دستورالعمل‌هایی را برای رشد و تکثیر با سرعت تعیین‌شده می‌دهد.

دستورالعمل ها به سلول ها می گویند که در زمان معینی بمیرند. در سلول های سرطانی، تغییرات باعث می شود دستورالعمل های متفاوتی ارائه شود. این تغییرات به سلول‌های سرطانی می‌گوید که سلول‌های بیشتری را به سرعت بسازند. سلول های سرطانی زمانی که سلول های سالم می میرند می توانند به زندگی خود ادامه دهند. در نتیجه باعث رشد و تکثیر بیشتر سلول های سرطانی می شود.

سلول های سرطانی ممکن است توده ای به نام تومور تشکیل دهند. تومور می تواند رشد کند تا به بافت سالم بدن حمله کند و آن را از بین ببرد. با گذشت زمان، سلول های سرطانی می توانند شکسته شده و به سایر قسمت های بدن گسترش یابند. هنگامی که سرطان گسترش می یابد، متاستاز نامیده می شود.

عوامل خطر ابتلا به سرطان مقعد

مواردی که ممکن است خطر ابتلا به سرطان مقعد را افزایش دهند عبارتند از:

• ابتلا به ویروس اچ پی وی
• افزایش تعداد شرکای جنسی: هرچه تعداد شرکای جنسی شما بیشتر باشد، خطر ابتلا به HPV بیشتر می شود.
• داشتن رابطه جنسی مقعدی
• سیگار کشیدن
• داشتن سابقه سرطان: سرطان فرج، واژن یا دهانه رحم
• سیستم ایمنی ضعیف

عوارض سرطان مقعد

سرطان مقعد به ندرت به سایر قسمت های بدن سرایت می کند. تنها درصد کمی از سرطان ها گسترش یافته اند. سرطان مقعد اگر متاستاز شود ممکن است به کبد و ریه ها نیز سرایت کند.

آیا سرطان مقعدی کشنده است؟

طول عمر بیماران سرطان مقعدی چقدر است؟ اگر سرطان فقط در ناحیه مقعد تشخیص داده شود، میزان بقای عمر ۵ ساله بعد از سرطان حدود ۸۳ درصد است. تقریباً ۴۵ درصد از افراد در این مرحله تشخیص داده می شوند. اگر سرطان مقعد به بافت ها و اندام های اطراف و یا غدد لنفاوی سرایت کند، میزان بقای ۵ ساله حدود ۶۷٪ است.

پیشگیری از سرطان مقعدی

هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از سرطان مقعد وجود ندارد. برای کاهش خطر ابتلا به سرطان مقعد موارد زیر را رعایت نمایید:

• داشتن رابطه جنسی ایمن و استفاده از کاندوم برای جلوگیری از بیماری های مقاربتی و محدود کردن تعداد شرکای جنسی
• تزریق واکسن زگیل تناسلی برای جلوگیری از ابتلا به HPV
• ترک سیگار و دخانیات
• در صورتی که hiv دارید و یا عمل پیوند عضو انجام داده اید، آزمایش های غربالگری را انجام دهید.

سرطان مقعد چگونه تشخیص داده می شود؟

آزمایش هایی که رکتوم و مقعد را بررسی می کنند برای تشخیص سرطان مقعد استفاده می شوند:

💡غربالگری می تواند سرطان مقعد را زمانی که کوچک باشد و درمان آن آسان تر باشد، تشخیص دهد.

• معاینه فیزیکی: معاینه بدن برای بررسی علائم بیماری، مانند توده ها یا هر چیز غیرعادی دیگر
• تست پاپ مقعدی: در طول تست پاپ مقعدی، پزشک از سلول های کانال مقعدی شما نمونه یا سواب می گیرد. این نمونه برای بررسی سلول های سرطانی و سلول های پیش سرطانی به آزمایشگاه فرستاده می شود.
• تست زگیل مقعدی
• معاینه دیجیتال رکتوم: پزشک یک انگشت خود را با دستکش روغنی وارد مقعد می کند و رکتوم، مقعد و پروستات (در مردان)، سلامت کانال مقعد و راست روده را در مورد علائم سرطان بررسی می کند.
• آنوسکوپی: معاینه مقعد و رکتوم با استفاده از یک لوله کوتاه و روشن به نام آنوسکوپ.
• پروکتوسکوپی: روشی برای مشاهده داخل راست روده و مقعد با استفاده از پروکتوسکوپ. (پروکتوسکوپ ابزاری نازک و لوله مانند با نور و عدسی برای مشاهده داخل راست روده و مقعد است. همچنین ممکن است ابزاری برای برداشتن نمونه‌های بافتی داشته باشد که زیر میکروسکوپ از نظر علائم سرطان بررسی می‌شوند.)
• سونوگرافی داخل مقعدی یا اندورکتال: روشی که در آن یک پروب در مقعد قرار داده می‌شود و برای پرتاب امواج صوتی پرانرژی (اولتراسوند) از بافت‌ها یا اندام‌های داخلی و ایجاد پژواک استفاده می‌شود. پژواک ها تصویری از بافت های بدن را تشکیل می دهند که سونوگرافی نامیده می شود.
• بیوپسی: نمونه برداری از سلول‌ها و بافت‌ها به‌منظور مشاهده آن‌ها در زیر میکروسکوپ برای بررسی علائم سرطان. اگر در حین آنوسکوپی موردی غیرطبیعی دیده شود، ممکن است همزمان بیوپسی هم انجام شود.

مراحل سرطان مقعد چگونه است؟

پس از تشخیص سرطان مقعد، برای اینکه مشخص شود سرطان به سایر قسمت های بدن سرایت کرده است یا نه آزمایشاتی انجام می شود که مرحله بندی شده است:

• مرحله ۰ که سرطان محدود و کوچک است.سلول های غیر طبیعی در مخاط (داخلی ترین لایه) مقعد یافت می شوند.
• مرحله I: در مرحله اول، سرطان تشکیل شده است و تومور ۲ سانتی متر یا کوچکتر است.
• مرحله دوم: تومور ممکن است از ۵ سانتی متر هم بزرگ تر شود.
• مرحله III:تومور به هر اندازه ای است و به اندام های مجاور و غدد لنفاوی نزدیک مقعد سرایت کرده است.
• مرحله IV که سرطان به سایر قسمت های بدن مانند کبد یا ریه ها سرایت کرده است.
• سرطان مقعد پس از درمان می تواند عود کند.

روش های درمان سرطان مقعد

روش های مختلفی برای درمان سرطان مقعد وجود دارد:

• عمل جراحی
• پرتو درمانی
• شیمی درمانی
• ایمونوتراپی

درمان سرطان مقعد ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند. مشکل جراحی، لزوم برداشتن اسفنکتر داخلی و خارجی مقعد، همراه با بی اختیاری مدفوع بوده است. به همین دلیل، بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان مقعد به کولوستومی دائمی نیاز دارند.

درمان استاندارد طلایی فعلی ترکیبی از شیمی درمانی و پرتودرمانی برای کاهش نیاز به جراحی است. این رویکرد “روش ترکیبی” منجر به افزایش حفظ اسفنکتر مقعدی سالم و در نتیجه بهبود پس از درمان قطعی شده است.

عمل جراحی برای درمان سرطان مقعد

برداشتن موضعی یک روش جراحی است که در آن تومور از مقعد به همراه برخی از بافت های سالم اطراف آن برداشته می شود. اگر سرطان کوچک باشد و در مرحله صفر باشد، از عمل جراحی برای ترمیم عضلات اسفنکتر استفاده می شود تا بیمار همچنان بتواند حرکات روده را کنترل کند. تومورهایی که در قسمت تحتانی مقعد تشکیل می شوند اغلب با جراحی موضعی قابل برداشتن هستند.

روش جراحی دیگر برداشتن شکم پرینه است که در آن مقعد، رکتوم و بخشی از کولون سیگموئید از طریق برش ایجاد شده در شکم برداشته می‌شود. پزشک برای خروج مواد زائد بدن انتهای روده را به دهانه ای به نام استوما می دوزد که همان کولوستومی است.غدد لنفاوی حاوی سرطان نیز ممکن است در طی این عمل برداشته شوند.

این روش فقط برای سرطانی که پس از درمان با پرتودرمانی و شیمی درمانی باقی مانده یا عود می کند استفاده می شود.

پرتو درمانی

پرتودرمانی از اشعه ایکس پرانرژی یا دیگر پرتوها برای کشتن سلول‌های سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها استفاده می‌کند. نحوه انجام پرتودرمانی بستگی به نوع و مرحله سرطان دارد. برای درمان سرطان مقعد از پرتودرمانی خارجی و داخلی استفاده می شود. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد:

• پرتودرمانی خارجی از دستگاهی در خارج از بدن برای ارسال پرتو به ناحیه‌ای از بدن مبتلا به سرطان استفاده می‌کند.
• پرتودرمانی داخلی از یک ماده رادیواکتیو استفاده می‌کند.

پرتودرمانی خارجی و ترکیب آن با شیمی درمانی برای مراحل پیشرفته بیماری استفاده می شود.

شیمی درمانی

شیمی درمانی از داروها برای متوقف کردن رشد سلول های سرطانی استفاده می کند. اگر شیمی درمانی با دارو از طریق دهان مصرف می شود یا به ورید یا ماهیچه تزریق شود، داروها وارد جریان خون می شوند و می توانند به سلول های سرطانی در سراسر بدن برسند (شیمی درمانی سیستمیک).

ایمونوتراپی

ایمونوتراپی درمانی است که از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان استفاده می کند. این روش یک نوع درمان بیولوژیک است.

درمان با مهارکننده های ایمنی نیز نوعی ایمونوتراپی است که برای بیماران در مراحل پیشرفته سرطان به کار گرفته می شود.