مقعد بسته یا آنوس بسته به انگلیسی : آنوس ایمپرفوره (Imperforated Anus یا IA) در نوزادان یکی از ناهنجاری های مادرزادی است که در هفته ۵ تا ۷ بارداری برای جنین اتفاق می افتد. این بیماری در نوزادان پسر معمولاً بیشتر از دختران ایجاد می شود. در دختران ممکن است مجرای واژن و سوراخ مقعد خیلی بهم نزدیک باشند و به شکل یک سوراخ بزرگ دیده شود.
این مشکل ناشی از رشد غیر طبیعی جنین است و ممکن است با سایر نقایص مادرزادی همراه باشد. مقعد بدون سوراخ یک بیماری نسبتا شایع است که در ۱ نوزاد از هر ۵۰۰۰ نوزاد رخ می دهد.
با توجه به اینکه مقعد بسته از بیماری های رایج در میان نوزادان بوده و مربوط به ناحیه حساس کودک می باشد باید هرچه سریعتر فرایند درمان آن طی شود. در ادامه عکس آنوس بسته را میبینیم:
مقعد بدون سوراخ یا آنوس بسته چیست؟
نوزادان و کودکانی که دچار مقعد بدون سوراخ یا آنوس بسته هستند بین روده و دستگاه تولید مثل آنها ارتباطی غیر طبیعی وجود دارد.
در کودکان آنوس بسته با توجه به اینکه مقعد سوراخی ندارد و راه دفع مدفوع بسته است، موجب استفراغ، ورم و بزرگ شدن شکم کودک می شود.
بیشتر بخوانید: جوش داخل مقعدی و درمان آن
دلیل مقعد بسته
تاکنون هیچ دلیل شناخته شده ای برای این بیماری وجود ندارد و معمولاً اشکالی از این نقص مادرزادی شامل : باز شدن دهانه مقعد در یک موقعیت اشتباه، دهانه خیلی کوچک و یا عدم وجود دهانه مقعد می باشد.
علت ابتلا نوزادان به آنوس بسته دلایل متفاوتی دارد که در ادامه به آن می پردازیم:
- ممکن است در نوزادان تازه متولد شده روده بزرگ هنوز به طور کامل شکل نگرفته باشد و روی مقعد با پوستی پوشیده شده باشد.
- ممکن است بیماری مقعد بسته به شیوه ایجاد لقاح جنین و جهش‌های کروموزومی هم مرتبط باشد.
- اگر دستگاه گوارش کودک در زمان جنینی به درستی و کامل شکل نگیرد می تواند موجب بیماری مقعد بسته شود.
پزشک اطفال با معاینه و عکسبرداری از ناحیه لگن و شکم نوزاد، می تواند بسته بودن سوراخ مقعد را تشخیص دهد.
علائم مقعد بسته
در نوع شدید این بیماری به وضوح مشخص است که مقعد بسته است و یا سوراخ ندارد اما در نوع خفیف آن علائم زیر ممکن است نشان دهنده آنوس بسته در کودک باشد:
- بزرگ شدن شکم و تورم آن
- استفراغ
- تنگی مقعد
- کودک یک یا دو روز پس از به دنیا آمدن دفع مدفوع نداشته باشد.
- در پسرها مدفوع از مجرای ادرار خارج شود و در دخترها از مجرای واژن
- نبودن دهانه مقعد و اسفنکتر در جای خود
- در برخی موارد نیز محل دفع مدفوع در جای اشتباهی قرار گرفته است. یعنی اگر فیستول میان روده و مثانه باشد می بینید که مدفوع با ادرار دفع خواهد شد. اما اگر فیستول بین روده و واژن باشد مدفوع از مجرای واژن خارج می شود.
چگونه مقعد سوراخ نشده تشخیص داده می شود؟
- اشعه ایکس از ستون فقرات برای تشخیص ناهنجاری های استخوانی.
- سونوگرافی ستون فقرات به دنبال ناهنجاری در بدن مهره ها یا استخوان های ستون فقرات است.
- ام آر آی
- کلستوگرام، برای بررسی آناتومی روده
- سیستومتروگرام، برای مشاهده دستگاه ادراری
- اکوکاردیوگرافی، برای بررسی مشکلات قلبی
- اشعه ایکس قفسه سینه، برای رد مشکلات نای و مری
عوارض آنوس بسته
عوارض شایع مقعد سوراخ نشده شامل موارد زیر است:
- انسداد یا گرفتگی روده
- یبوست، اسهال و/ یا بی اختیاری مدفوع به دلیل مشکل در کنترل حرکات روده
- مشکلات کلیوی ناشی از سرریز شدن محتویات روده ای که به کلیه ها برمی گردد.
- بیماری التهابی لگن مرتبط با عدم اتصال طبیعی به بافت بین رکتوم و واژن در زنان با یک گذرگاه انتهایی کور (فیستول رکتوواژینال).
- کشش بیش از حد روده کوچک منجر به کوتاه شدن (سندرم روده کوتاه) می شود که می تواند جذب موثر مواد مغذی از غذا را دشوار کند و در صورت عدم درمان زودهنگام منجر به رشد ضعیف شود.
هنگامی که آنوس یا مقعد کودک بسته باشد طبیعتاً عمل دفع مدفوع را انجام نمی دهد و این مشکل موجب عوارض زیر می شود:
- یبوست
- مشکلات کنترل روده
- مشکلات کنترل مثانه
- مشکلات عملکرد جنسی
- زخم روده ( بیماری التهابی روده)
- حالت تهوع و استفراغ
- مشکلات و بیماری های قلبی
- مشکل برای مجاری ادرار و کلیه ها
درمان مقعد بسته در نوزادان
بسته به شدت این بیماری روش های درمانی متفاوتی برای آن وجود دارد و برای همه لازم نیست تا جراحی مقعد بسته انجام شود. اما اغلب کودکان برای رفع این مشکل به جراحی نیاز دارند.
عمل آنوس بسته در نوزادان : برای درمان مقعد سوراخ نشده، جراحی برای ایجاد دهانه یا مقعد جدید انجام می شود تا مدفوع دفع شود. بسته به اینکه مقعد در لگن به بالا یا پایین ختم می شود، جراحی ممکن است متفاوت باشد:
کولوستومی
در روش کولوستومی یک شکاف یا استوما روی پوست شکم و جایی که روده به بیرون می آید ایجاد می شود .
اغلب نیاز به کولوستومی موقت است. هنگامی که کلستومی انجام می شود، روده بزرگ بریده می شود و به سوراخی که از طریق دیواره شکم ایجاد می شود، آورده می شود. این اجازه می دهد تا محتویات روده در کیسه خالی شود. بعداً، هنگامی که ترمیم‌های اندام‌های کودک بهبود یافت، کولوستومی برداشته می‌شود تا کودک بتواند حرکات طبیعی روده را انجام دهد.
آنوپلاستی
در روش آنوپلاستی رکتوم به سمت پایین و به طرف مقعد کشیده می شود و یک دهانه جدید برای مقعد ایجاد می شود.
جراحی فوری
اگر دهانه مقعد به طور کامل برای نوزاد وجود ندارد نیاز به جراحی اورژانسی می باشد که با استفاده از بیهوشی عمومی انجام می شود.
عوارض جراحی مقعد بسته در کودکان
این وضعیت در بسیاری از کودکان باعث یبوست می شود. این ممکن است حتی در کودکانی که جراحی شده اند نیز اتفاق بیفتد. ملین ها و تغییرات رژیم غذایی می تواند کمک کننده باشد.
پس از جراحی، برخی از کودکان در کنترل حرکات روده خود دچار مشکل می شوند. برنامه های مدیریت روده مثل تنقیه می تواند برای کمک به کودکان در داشتن حرکات منظم و کنترل شده روده مفید باشد.
سوالات متداول درباره مقعد بسته
مقعد بدون سوراخ یک نقص مادرزادی (از بدو تولد وجود دارد) است که در آن دهانه مقعد از بین رفته یا مسدود شده است.
برای درمان مقعد سوراخ نشده، جراحی برای ایجاد دهانه یا مقعد جدید انجام می شود تا مدفوع دفع شود.
این یک نقص مادرزادی است که ناشی از عدم رشد طبیعی ناحیه مقعد است. گاهی اوقات فیستول (عبور غیرطبیعی) بین روده و واژن در دختران یا بین روده و مجاری ادراری در پسران وجود دارد.
سلام من دخترم ۷ ساله شده وقتی نوزاد بود مقعد بسته داشت ومکونیوم همراه ادرار خارج میشد بعد از عملیات یک مجرا باز کردن برای دفع مدفوع که نزدیک با واژن است ایا عملیات بعدی برای افزایش فاصله بین مقعد باز شده و واژن ضروری است یا نه؟ متشکرم محمد رضا از کایل
سلام دوست عزیز
بدون ویزیت و معاینه نمی توان گفت که به عمل دیگری نیاز دارد یا نه بهتر است با پزشک جراح کودک خود مشورت نمایید.
سلام پسر من الان ۸ سالش و در نوزادی آنوس بسته بوده و سه عمل جراحی داشته الان کلاس اول و ده درصد کنترل مدفوع نداره آیا الان درمان داره یا خیر
سلام دوست عزیز
بی اختیاری یکی از عوارض جراحی انوس بسته می باشد. بهتر است با جراح معالج کودک تان مشورت نمایید.
سلام اگه امکانش هس راهنمایی کنین
خانم من ۸ ماهشه تو اخرین سونو دکتر گفته که التهاب روده داره و هر چی میخوره دفع نداره تا به دنیا بیاد هم ایطوره چیکار باید کرد اگه امکانش هس جواب بدین چون خیلی استرس گرفتیم و خانمم همش گریه میکنه
سلام دوست عزیز
معمولاً احتمال عود این بیماری در سه ماهه اول بارداری خطرناک است و بعد از آن خطری برای جنین ندارد. ممکن است کمی بارداری پزخطرتر باشد که الان ماه هشت هست و فقط یک ماه دیگر باقی مانده هم جای نگرانی ندارد.
سلام دختر من ۲ ساله شده به تازگی متوجه شدیم که ادرار پزرگ و کوچک از واژن است و مقعدش بسته است ما حالا چه کاری باید انجام بدیم لطفاً راهنمایی کنید ممنون
سلام دوست عزیز
بعد از دوسال تازه متوجه شده اید مقعد کودک بسته است؟؟؟ تا به الان از کجا عمل دفع انجام میشده است؟
باید به یک جراح رکتوم کودکان مراجعه کنید تا جراحی لازم انجام شود.
سلام. دختر من شش سالش هست. انوس بسته بود. بدو تولد عملش کردند همه چیزش خوبه. ولی تو این سن هنوز مدفوع ش بی اختیاره. اوایل فکر میکردم بلد نیست بگه دستشویی دارم ولی الان ک بزرگ شد خودش میگه میخام جلو دستشویی مو بگیرم نمیتونم. ایا مشکلی داره هنوز. باید درمان بشه؟ یا که بزرگ تر که میشه خوب میشه یا همیشه اینجوری هستن انوس بسته ها؟
سلام دوست عزیز
بله جراحی انوس بسته در کودکان ممکن است موجب بی اختیاری در کنترل حرکات روده هم شود. جا به جایی رکتوم و نقض عضله اسفنکتر حین عمل موجب این موضوع می شود. بهتر است با یک جراح متخصص مشورت نمایید. جراح قبلی حین عمل انورکتوپلاستی باید عواقب این موضوع را در نظر میگرفت.
وقتی بزرگتر بشهدخوب میشه چون اسفنکتر قوی میشه، پسر من همینجوری بود بعداز ۱۳ سالگی بطور کامل خوب شد
سلام من به هنگام تولد دچار آنوس بسته بودم و عمل شدم و ببینین دقت که کردم در قسمت پرینه میشه گفت یه سوراخ کوچیک وجود داره و مقعد خیلی نزدیکه به واژن
من سوالم این هست که اون سوراخ در قسمت پرینه یعنی از ابتدا وجود داشته؟ بعد اینکه مقعد خیلی نزدیک به واژن هست نیاز به عمل دوباره داره؟
سلام دوست عزیز
اگر مقعد خیلی به واژن نزدیک باشد و پزشک تشخیص دهد بله باید جراحی شود. در مورد سوراخ کوچک پرینه هم من از کجا بدونم از اول وجود داشته یا نه ؟! باید با پزشکی که شما را جراحی کرده مشورت نمایید.
سلام خوب هستین ببخشید پسر من مقعد بسته به دنیا اومده بود دکترا عملش کردن الان ۵ سالش بی اختیاری داره بردیم دکتر گفته این اصلا اسفنکتر نداره اگه میشه راهنماییم کنید خیلی نگرانم با تشکر.
سلام دوست عزیز
ممکن است عضله اسفنکتر کودک حین عمل جراحی اسیب دیده باشد. بهتر است با جراح معالج کودک تان مشورت نمایید.
از کجا متوجه شدین اسفنتکر نداره
سلام من پدرم هشتاد و سه سال داره در کودکی مقعدش بسته بود بردن دکتر با جراحی باز کردن الان که سنش رفته بالا بی اختیاری مدفوع گرفته ما چگونه جلوشو بگیریم آیا راه چاره‌ای داره یا دستگاهی هستش جلوی روده بزاریم موقع دفع مدفوع برداریم لطفا راهنمایی کنید
سلام دوست عزیز
ممکن است حین جراحی اعصاب روده ها آسیب دیده است یا اینکه عضلات مقعد به دلیل افزایش سن ضعیف شده باشد. می توانید از تحریک الکتریکی یا درمان با بیوفیدبک برای بهبودی استفاده کنید.
سلام علیکم من پسرم ۱۰سالشه مقعد بسته بود عمل کرد ولی هنوز بی اختیاری مدفوع دارد هرجا که میبریمش میگن بی اختیاری تا اخر باهاش هست بردیمش فیزیوتراپی نتیجه نگرفتیم سوراخش تنگ اگه امکان داره راهنمایی کنید یا بیاریمش پیش شما باتشکر
سلام دوست عزیز
با این شماره تماس بگیرید با کلینیک راهنمایی می شوید: ۰۲۱۸۶۰۸۴۹۷۳
سلام دختر۷ ماهه من چند روز پیش عمل مقعد انجام داده،ولی چندروز ک گذشته فقط با کمک سوند تونسته ادرار داشته باشه. این طبیعیه یا نیاز ب جراحی هست
سلام دوست عزیز
بهتر است با جراح معالج کودک تان مشورت نمایید
منی ک ۲۵ ساله در نوزادی مقعد بسته بودم عمل شدم ولی بی اختیاری مدفوع دارم ودرمان هم نداره😔
سلام لطفا راهنماییم کنید
دخترم ۲۰ ماهشه،دکتر گفته میخواسته مقعد بسته بشه و نوع خفیفشه
مدفوعش همیشه شله و روزی دو تا سه بار مدفوع داره و گاهی داخل واژنش هم مدفوع دیدم،نمیدونم از واژنش میاد بیرون و فیستوله یا از بیرون میره داخل واژن
با توجه به عوارض عمل که بی اختیاری مدفوع هست و تنگی،آیا بردنش برای عمل فایده ای داره؟دخترم خیلی کوچیکه و عوارض عمل زیاده
سلام دوست عزیز
حتما باید با پزشک متخصص کودکان و یا جراح اطفال در مورد مزایای عمل نسبت به این وضعیت و یا عوارض جراحی مشورت نمایید. هر عمل جراحی عوارض خودش را دارد اما ادامه این وضعیت نیز برای کودک مناسب نیست