بیماری کیست مویی به انگلیسی (pilonidal sinus) یا سینوس پیلونیدال یک سوراخ کوچک یا “تونل” در پوست ناحیه دنبالچه (بالای باسن، پایین کمر) است که معمولاً در ناحیه ای که باسن تقسیم می شود (دنبالچه) ایجاد می شود و شامل بقایای مرده پوست و مو هست.
حدود ۲۶ نفر از هر ۱۰۰,۰۰۰ نفر به کیست مویی کمر یا مو برگشتی دنبالچه مبتلا هستند که کیست مویی مردان حداقل سه برابر بیشتر از زنان می باشد.
هنوز علت کیست مویی مشخص نیست که چه چیزی باعث ایجاد سینوس پیلونیدال و برگشت مو در پایین کمر می شود. اما یک مشکل پوستی، فشار یا اصطکاک ممکن است باعث شود که موهای بین باسن به سمت داخل برگردانده شوند.
موهای ضعیف و شل در ناحیه باسن یا موهای زائد ریخته شده از بالای باسن یا پایین کمر، داخل سوراخ کیست جمع می شود.
در ادامه چند عکس از شکل کیست مویی را باهم میبینیم. برای مشاهده تصاویر بیشتر از این بیماری به صفحه عکس کیست مویی مراجعه کنید:
💡با مشاهده علائم دردناک و عفونی شدن کیست باید سریعاً به دکتر کیست مویی برای جراحی کیست سینوس یا برداشتن کیست با لیزر مراجعه کنید. چرا که عدم درمان به موقع خطرناک بوده و موجب گسترش و پخش شدن عفونت در کل بدن می شود.
بیشتر بخوانید : هزینه درمان کیست مویی با لیزر چقدر است؟
کیست مویی چیست؟
کیست مویی چیست؟ سینوس پیلونیدال چگونه است؟
کیست پیلونیدال یک کیسه پر از مایع در زیر پوست در قسمت تحتانی کمر، نزدیک به چین باسن است. برخی از آنها با چشم قابل مشاهده نیستند، در حالی که برخی دیگر می توانند مانند یک گودال کوچک یا گودی در پوست به نظر برسند.
کیست های پیلونیدال گاهی اوقات ممکن است تخلیه شده و خود به خود از بین بروند.
تفاوت بین سینوس پیلونیدال و کیست پیلونیدال چیست؟
کیست پیلونیدال، که در صورت وجود آبسه برای مدت طولانی، کیست یا سوراخ ایجاد می شود.
اما سینوس پیلونیدال شرایطی است که در آن یک مسیر زیر پوست یا عمیق‌تر از فولیکول مو رشد می‌کند. یک گودال یا منافذ کوچک در پوست که حاوی مو است.
بیشتر بخوانید : بهترین مرکز لیزر کیست مویی در تهران کجاست؟
آیا کیست مویی خطرناک است
کیست مویی به خودی خود خطرناک نیست. اما عفونت های مکرر می توانند دردناک باشند و نیاز به چندین دوره آنتی بیوتیک دارند. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد اگر کیست مویی عود کند و درمان نشود، می‌توانند به کارسینوم سلول سنگفرشی پوست که یک عارضه بسیار نادر است تبدیل شوند.
بیشتر بخوانید: اگر کیست مویی به موقع درمان نشود چه میشود؟
علائم کیست مویی کمر
علائم بیماری کیست مویی کمر معمولاً قابل توجه نیست مگر اینکه عفونی و مزمن شود. ممکن است در طی چند روز با ایجاد یک آبسه عفونی (غده پرچرک و عفونت پوست اطراف) در داخل و اطراف کیست، درد و تورم افزایش یابد که برای بیمار بسیار دردناک است.
علامت شایع کیست مویی مزمن، کمردرد شدید است که با ترکیدن و تخلیه کیست ممکن است کمتر شود اما باید توجه داشته باشید که خودتان هرگز اقدام به تخلیه موبرگشتی کمر در خانه نکنید و اگر کیست خود به خود هم ترکید باز هم به معنای خوب شدن آن نمی باشد.
عفونت موبرگشتی می تواند باعث ایجاد آبسه پر از چرک شود.
آبسه توده ای دردناک از چرک است که علائمی مانند موارد زیر را ایجاد می کند:
- درد
- یک توده حساس زیر پوست
- قرمزی پوست
- تخلیه چرک از کیست که معمولا بوی نامطبوعی دارد.
- تخلیه خون از کیست
- تب و دمای بالای ۳۸ درجه سانتیگراد (۱۰۰.۴ فارنهایت) یا بالاتر
این علائم ممکن است به سرعت و اغلب در طی چند روز ایجاد شوند. در مراحل اولیه علائم کیست مویی خفیف هستند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
با مشاهده و احساس هر یک از علائم بالا، حس می کنید آبسه یا توده سفت زیر پوست در نواحی پایین کمر، بالای باسن یا دنبالچه دارید، برای تشخیص و درمان مناسب به جراح عمومی مراجعه کنید.
شما یک توده کوچک در بالای باسن خود (بین باسن) دارید که دردناک است، خونریزی یا چرک دارد.
این موارد علائم عفونت هستند و می توانند به سرعت و اغلب طی چند روز ایجاد شوند که نیاز به درمان دارند.
اگر کیست مویی درمان نشود، هر گونه درد و عفونت ممکن است بدتر شود.
پزشک جراح عمومی پس از مشاهده ناحیه آسیب دیده پوست، می تواند کیست یا غده مویی را تشخیص دهد.
علت کیست مویی دنبالچه در زنان و مردان
کیست مویی ممکن است در هر جایی از بدن ایجاد شود. کلمه سینوس به تنهایی به معنی یک اصطلاح پزشکی برای کانال یا حفره است.
علت دقیق کیست مویی هنوز نامشخص است، اگرچه بیشتر پزشکان بر این باورند که برگشت موهای سست ریشه و شل به داخل پوست و تجمع آن ها زیر پوست می تواند یکی از علل اصلی این عارضه باشد.
اما موارد زیر باعث افزایش شانس ابتلا به کیست مویی خواهد شد:
- چاقی و اضافه وزن
- پرمویی و موهای زائد زیادی داشتن
- نشستن طولانی مدت در کارهایی مثل راننده بودن
💡در اثر فشار یا تحرک زیاد، موهای کوتاه ناحیه باسن وارد غدد پوستی شده و باعث التهاب و تشکیل کیست می شوند. این موها توسط سیستم ایمنی بدن به عنوان یک عنصر بیگانه شناخته شده و در نتیجه واکنش به این جسم خارجی یک کیست پر از مو تشکیل می شود.
علت کیست مویی در زنان باردار
- در دوران بارداری، بدن سطوح بالاتری از هورمون ها از جمله استروژن و پروژسترون را تولید می کند. این هورمون ها می توانند باعث افزایش رشد مو به خصوص در ناحیه لگن و دنبالچه شوند.
- افزایش رشد مو می تواند احتمال گیر افتادن مو در فولیکول های مو را افزایش دهد و منجر به ایجاد کیست مویی شود.
علاوه بر این، افزایش وزن و فشار روی کمر و باسن در دوران بارداری نیز می تواند به تشکیل سینوس پیلونیدال کمک کند. - افزایش فشار در این دوران معمولاً به دلیل نشستن یا دراز کشیدن طولانی مدت می باشد که می تواند باعث افزایش اصطکاک و فشار بر روی ناحیه کمر و تحریک و التهاب و در نهایت تشکیل کیست شود.
در زنان به دلیل تراکم کمتر مو در ناحیه دنبالچه و تفاوت های هورمونی، شیوع موبرگشتی در پایین کمر بسیار کمتر از مردان است. اما عوامل خطرساز مشابهی نظیر بارداری، اضافه وزن، آسیب های پوستی، التهاب و عفونت در ناحیه دنبالچه می تواند در زنان نیز منجر به تشکیل این کیست ها شود.
روش درمان کیست مویی در پایین کمر
اگر کیست مویی دنبالچه یا موبرگشتی کمر دارید موارد زیر را برای درمان سریع تر رعایت کنید. اگر کیست مویی به موقع درمان نشود و عفونی شود، درمان خانگی کیست مویی نتیجه نمی دهد و باید برای عمل جراحی کیست مویی یا لیزر اقدام نمایید.
- ناحیه کیست را تمیز و خشک نگه دارید.
- برای کاهش خطر عفونت موهای زائد ناحیه را مرتب اصلاح کنید.
- برای اینکه موهای سرگردان از شکاف بین باسن داخل پوست نشوند، دوش گرفتن در پایان روز کمک کننده است.
- اگر موبرگشتی کمر در ناحیه دنبالچه عفونت کند، در مراحل اولیه درمان معمولاً شامل مصرف آنتی بیوتیک و تخلیه چرک از آبسه در طی یک عمل جزئی است.
اما اگر سینوس مدام عفونی شود و پس از هربار تخلیه چرک مجدد عفونت کند، برای جلوگیری از پخش عفونت در کل بدن و خطرات کیست مویی در پایین کمر، باید هرچه زودتر جراحی کیست مویی انجام شود.
درمان سینوس پیلونیدال عفونی به علائم شما و اندازه کیست بستگی دارد، خواه این اولین کیست عفونی شما باشد یا اینکه مدام عود کند.
اگر آبسه دردناک و متورم دارید، معمولاً باید برش داده شود تا چرک تخلیه شود.
روش های رایج درمان کیست مویی
روش های درمان خانگی کیست مویی: در مراحل اولیه ممکن است با استفاده از کمپرس گرم، عصاره چای سبز، ژل آلوئه ورا و یا درمان دارویی کیست مویی مثل آنتی بیوتیک ها باعث بهبود علائم و کاهش تورم و التهاب کیست شود.
بیشتر بخوانید: درمان خانگی مو برگشتی + تخلیه کیست مویی در خانه
عمل جزئی تخلیه چرک کیست: عمل جراحی سرپایی برای تخلیه چرک از کیست (برش و زهکشی) که برای درمان کیست عفونی شده به کار می رود. این عمل سرپایی در همان روز ویزیت هم می تواند انجام شود.
جراحی باز برای برداشتن سینوس (زخم باز مانده): سینوس بریده می شود و مقداری از پوست اطراف برداشته می شود. زخم باز گذاشته می شود تا خود به خود بهبود یابد. این روش برای کیست های بزرگ و سینوس هایی که دچار عفونت مکرر می شوند به کار می رود.
جراحی برای برداشتن سینوس (زخم بسته): سینوس برداشته می شود و یک فلپ بیضی شکل از پوست در دو طرف آن بریده می شود. سپس ۲ طرف با بخیه به هم دوخته می شود. بخیه ها حدود ۱۰ روز پس از عمل برداشته می شود.
بیشتر بخوانید: عمل جراحی کیست مویی[باز-بسته] “سرپایی”+فیلم تخلیه کیست
روشی برای تمیز کردن سینوس و تسریع بهبودی با گرما: آندوسکوپی کیست مویی برای تمیز کردن داخل کیست و کاهش علائم عفونت دنبالچه با استفاده از یک آندوسکوپ (لوله ای نازک و انعطاف پذیر با دوربینی در انتهای آن).
مو و بافت عفونی برداشته می شود و داخل سینوس با محلول مخصوص تمیز می شود. از گرما برای بستن سینوس استفاده می شود.
جراحی پلاستیک برای کیست های وسیع: سینوس برداشته شده و پوست اطراف بازسازی می شود. معمولاً ۶ هفته بعد از جراحی با پزشک خود برای بررسی وضعیت کیست ملاقات خواهید داشت که شما را در مورد نحوه مراقبت از زخم خود در دوران نقاهت کیست بعد از عمل، و اینکه در صورت بازگشت علائم عفونت دنبالچه چه باید بکنید، راهنمایی می کند.
روش‌های کمتر تهاجمی برای بستن سینوس، مانند تزریق با چسب فیبرین هم در برخی موارد انجام می شود.
در پرتو کلینیک برای بیمارانی که به تازگی و برای اولین بار دچار کیست مویی شده اند (هنوز کوچک و ظریف هست)، از همان سوراخ ترشح کیست مویی فیبر نوری لیزر وارد شده و با یک وسیله به شکل قاشق به نام کوره، داخل کیست تخلیه شده بدون اینکه پوست باز شود یا بخیه زده شود.
اما برای کیست های قدیمی و بزرگ تر، با تزریق بی حسی موضعی در اطراف کیست، با برش لیزر جراحی، کیست برداشته شده و مجدد داخل کیست اشعه لیزر تابانده می شود و بعد ناحیه با بخیه بسته می شود.نقاهت این روش برای بازگشت به سرکار معمولاً ۳ الی ۵ روز می باشد و بعد از ۳ هفته هم بخیه ها کشیده می شود.
کیست مویی چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص کیست مویی روش های زیر به کار گرفته می شود:
- معاینه فیزیکی توسط دکتر کیست مویی
- بررسی سابقه پزشکی و خانوادگی بیمار
- برای تایید تشخیص انجام تصویربرداری هایی مانند سونوگرافی یا MRI
- بیوپسی و بررسی پاتولوژی بافت کیست، نمونه برداری از ترشحات کیست و آزمایش آن برای تعیین نوع عفونت یا کشت باکتری
در مجموع ترکیبی از معاینه بالینی دقیق، تصویربرداری، آزمایشات و در صورت نیاز بیوپسی بافت، به پزشک متخصص کیست مویی، در تشخیص قطعی و تعیین درمان مناسب کمک خواهد کرد.
بنابراین با توجه به عوامل ذکر شده، افراد در معرض خطر باید نسبت به رعایت بهداشت فردی و پیشگیری از عفونت های پوستی و آسیب های ناحیه دنبالچه دقت لازم را داشته باشند.
منابع خارجی ترجمه شده در این مقاله:
سوالات متداول درباره کیست مویی
کیست مویی اگر درمان نشود در حالت مزمن می تواند به آبسه های عفونی تبدیل شود که با درد زیادی همراه است.
فرورفتگی و قرمزی روی پوست، موی خارج شده از ناحیه کیست، التهاب، درد موقع نشستن، ترشح چرک،خون و عفونت با بوی بد
بهترین روش تخلیه کیست توسط پزشک و درمان با لیزر می باشد.
رعایت بهداشت ناحیه بالای باسن و انتهای ستون فقرات و اصلاح موهای زائد این ناحیه با لیزر، خودداری از پوشیدن لباس های جذب و پلاستیکی
به احتمال زیاد. ابتدا به شکل یک غده سفت زیر پوست است. برای اطمینان حتماً باید به متخصص جراح عمومی مراجعه کرد.
ممکن است افراد پر مو و دارای موهای ضخیم بیشتر و زودتر به این بیماری دچار شوند.
خیر. نشستن های طولانی مدت و عدم رعایت بهداشت ناحیه پایین کمر عامل اصلی ایجاد آن هستند و واگیر ندارد.اما زمینه ارثی دارد.
پزشکان معتقدند که سینوس‌های پیلونیدال عودکننده و درمان نشده می‌توانند به کارسینوم سلول سنگفرشی پوست تبدیل شوند.
سلام مادر من چن وقتی بود که کمر درد شدید داشت و هر دکتری بردیم نتوستن علت و تشخیص بدن تا اینکه یه پزشکی گفت ممکنه کیست مویی داشته باشه میخاستم بدونم ایا کیست مویی باعث کمر درد میشود؟ یعنی اگر کیست مویی درمان شه کمردردش هم خوب میشه؟
سلام دوست عزیز
بله ممکن است عفونت کیست مویی زیر پوست نفوذ کند و یا اطراف نخاع و مهره ها و ستون فقرات کمر پخش شود که در نتیجه موجب کمر درد هم خواهد شد.
سلام ممنون از محتوای خوبتون من ۲ هفته بود کیست موی داشتم و خیلی کوچیک بود دکتر رفتم گفت چیزی نیست و هیچ دارویی هم نداد جراحی هم نکرد فقط گفت زیاد نشسته نباشم و محل رو تمیز نگه دارم اما من خودم احساس کردم با این چزیا خوب نشده و مورو با موچین دراوردم و الان هم مویی داخل کیست م نیست ایا من در روش درمان کیست مویی در پایین کمر اشتباه کردم و الان خوب شده یا نیازه بازم برم دکتر؟
سلام دوست عزیز
هم شما اشتباه کرده اید هم پزشکی که گفتند نیازی به درمان نیست! کیست مویی خودش خوب نمی شود و اگر هم خودش بترکد یا تخلیه شود باید به پزشک مراجعه کنید. بهتر است به یک دکتر کیست مویی خوب مراجعه کنید و از دستکاری و خوددرمانی پرهیز کنید.
سلام.آیا کیست مویی هنگام فشار به کمر ممکن هست کلیه ها رو هم اذیت کنه؟!
سلام دوست عزیز
خیر. شایع ترین علامت کیست مویی کمر درد شدید است و با کلیه ارتباطی ندارد.
سلام من عمل بسته کیست مویی با بخیه انجام دادم و الان ده روز شده میخاستم بدونم چند وقت دیگه زخمم جوش میخوره و چیکار کنم زودتر خوب بشه؟
سلام دوست عزیز
با انجام مراقبت های دوره نقاهت عمل کیست مویی معمولاً ۳ الی ۴ هفته ترمیم زخم زمان می برد . سعی کنید تغذیه سالم داشته باشید و از عسل برای ترمیم سریع تر زخم بخیه استفاده کنید.
ببخشید یعنی همینطوری عسل و بریزم روی بخیه و زخم ؟
بهتر است عسل را روی گاز مالیده و گاز را روی ناحیه قرار دهید بعد از یک ساعت شست و شو کنید
سلام من اشتباه کردم جراحی سنتی کیست مویی انجام دادم و از الان نگرانم که اگر عود کنه و دوباره برگرده چی؟ ایا میتونم با لیزر دوباره درمان کنم؟
سلام دوست عزیز
جراحی هم به این معنی نیست که همیشه با عود مجدد همراه است. اگر بهداشت ناحیه را رعایت کنید و اصلاح موهای زائد ناحیه را مرتب انجام دهید و مراقبت های بعد از عمل کیست مویی را به خوبی رعایت کنید احتمال عود نیست. اگر بازگشت هم داشت برای درمان مجدد با لیزر باید ویزیت شوید.
سلام میخاستم بدونم لیزر کیست مویی تو پرتوکلینیک با بیهوشی هست یا بی حسی موضعی؟ و اینکه در بیمارستان انجام میدید یا در مطب سرپایی؟
سلام دوست عزیز
بستگی به شرایط بیمار و پیشرفت کیست دارد اما در اکثر موارد با بی حسی موضعی و به صورت سرپایی هست
سلام من تقریباً ۸ ماه پیش عمل کیست مویی کردم و الان تازه بسته شده ولی خیلی عملم عمیق بوده و حالا هم ۳ روز کیست بستست ولی بعد دوباره ترشح میده به نظرتون چیکار کنم و این یعنی کامل خوب نشدم؟ در ضمن دست که میزنم انگار یه چیز گوله ای زیر پوست هست
سلام دوست عزیز
بله نشانه این است که یا کیست مویی عود کرده است یا کامل درمان نشده است. موهای زائد ناحیه کیست را کامل اصلاح کنید و مجدد به جراح معالج تان مراجعه کنید. ممکن است نیاز به عمل جراحی مجدد باشد.
سلام من تازه ۶ روزه که عمل باز کیست مویی انجام دادم ولی داخل زخمم لکه های سفید و کرمی مانند دیده میشه و خارش هم داره ایا نشونه عفونت هست و زخمم چرک کرده؟
سلام دوست عزیز
بله معمولاً این موارد از نشانه های عفونت کیست مویی است. احتمالاً تعویض پانسمان کیست مویی را به درستی انجام نمی دهید. موهای زائد ناحیه را حتما اصلاح کنید و برای پانسمان هم از یک پرستار یا بهیار کمک بگیرید.
سلام بالای باسن من سمت چپ و پایین کمر و نخاع یک جوش زده که سوراخ هم نیست ولی به مرور زمان بزرگتر شد و موقع نشستن و خوابیدن درد میگیره حالا هم چرک ازش درمیاد با بوی خیلی بد. جاش هم به شکل فرورفتگی شده به نظرتون ایا کیست هست ؟
سلام دوست عزیز
بله ممکن است کیست مویی یا آبسه باشد برای اینکه عفونی نشود و گسترده تر نشود باید جراحی انجام شود.