خانم ها در دوران بارداری سعی میکنند تا فرزندشان در سلامت کامل به سر برد و هنگامی که خون در مدفوع مشاهده میکنند وحشت زده می شوند اما خون در مدفوع در بارداری همانند اسهال در بارداری یک مشکل جدی نیست و اگر برای درمان زود اقدام شود جای نگرانی نیست.
علت ها
در اینجا چندین علت خون در مدفوع در بارداری وجود دارد که به آنها می پردازیم:
۱.یبوست
بیشتر خانم ها یبوست در بارداری را به صورت خفیف یا شدید را تجربه میکنند. دلایل یبوست در بارداری به شرح زیر است.
- اگر خانم ها در دوران بارداری آب یا فیبر کافی مصرف نکنند به یبوست مبتلا می شوند. روزانه ۸ تا ۱۰ لیوان آب پیشنهاد می شود.
- داروهای خاصی که در دوران بارداری مصرف میشود باعث یبوست می شود. مصرف زیاد ویتامین در دوران بارداری در طی چندین ماه باعث بروز این مشکل میشود.
۲.بواسیر(هموروئید)
اطراف مقعد دارای رگ های خونی است و زمانی که این رگ ها متورم می شوند به بیماری بواسیر شناخته می شوند. این اتفاق معمولا در ماه های آخر بارداری رخ میدهد و منجر به خونریزی مقعد و درد و آزار فراوان میشود.
- خانم هایی که در دوران بارداری یبوست دارند در هنگام دفع مدفوع زور میزنند. در این حالت بواسیر خونریزی میکند.
- اگر خونریزی بر اثر بواسیر باشد، پزشک از بیمار می خواهد میزان فیبر و مایعات مصرفی را افزایش دهد. یک نرم کننده ی مدفوع تجویز میکند تا دفع مدفوع راحت تر شود.
۳.شقاق مقعدی
- شقاق مقعدی یک شکاف در انتهای مقعد است. شقاق مقعدی بر اثر یبوست بوجود می آید.
- زمانی که فرد برای دفع مدفوع زور میزند، شقاق بزرگتر میشود و منجر به خون در مدفوع میشود. همچنین شقاق بسیار دردناک است.
- برای کاهش درد و ناراحتی ناشی از شقاق، پزشک از بیمار می خواهد در یک وان آب گرم بنشیند. میزان فیبر مصرفی خود را افزایش دهد. اگر این کارها فایده ای نداشت، او نرم کننده ی مدفوع تجویز میکند تا فشار در هنگام دفع مدفوع کمتر شود.
- همچنین انواع زیادی از پماد ها مانند، نیفدیپین و نیتروگلیسیرین وجود دارد که ناحیه را نرم تر میکند و باعث بهبود شقاق میشود. درباره ی مصرف با پزشک مشورت کنید. در برخی موارد اگر هیچ راهی برای درمان پاسخگو نبود، جراحی انجام میشود. اگر نیاز به جراحی باشد، بعد از تولد فرزند این اتفاق می افتد.
۴.فیستول مقعدی
فیستول یک اتصال غیر طبیعی بین مقعد و پوست است و زمانی که فیستول به پوست راه پیدا میکند باعث ترشح چرک و عفونت یا خونریزی می شود.
- فیستول می تواند باعث عفونت شدید در روده شود که به بیماری کرون معروف است.
- آنتی بیوتیک ها برای درمان موثرند ولی باد زیر نظر پزشک مصرف شوند.
- در موارد نادر اگر کرون درمان نشد، پزشک جراحی را پیشنهاد میدهد. در هر صورت این اتفاق باید بعد از تولد نوزاد صورت بگیرد.
جهت خواندن مقاله درمان فیستول کلیک کنید.
۵.دیورتیکولوز
- تعداد زیادی کیسه در روده وجود دارد که به دیورتیکول شناخته میشود. دیورتیکول ها در طی زمان رشد میکنند. در هر صورت گاهی ممکن است که دیورتیکول به دلیل فشار مداوم اسپاسمهای روده بزرگ و متورم شوند.
- امکان دارد که دیورتیکول عفونی شود و به دیورتیکولوز منجر شود. در این شرایط فقط یکبار خونریزی رخ میدهد و دیگر ادامه دار نخواهد بود. خونریزی شدید خواهد بود و به محض شروع شدن تمام می شود. گاهی اوقات، چند روز یا چند هفته لکه هایی از خون مشاهده می شود ولی مقدار آن کم است.
۶.پولیپ و سرطان
- برخی از خونریزی های مقعد مربوط به سرطان است. اولین نشانه ها در کولون ظاهر میشود که به عنوان پولیپ شناخته میشود. زمانی که پولیپ ها بزرگ میشوند منجر به خونریزی میشود.
- برخی از پولیپ ها تبدیل به سرطان میشوند.
۷.پروکتیت و کولیت
زمانی که فرد به پروکتیت و کولیت مبتلا است زخم هایی در روده ایجاد می شود. روده یا مقعد یا هر دو در اثر این زخم ها ملتهب می شوند و باعث خونریزی می شوند.
- گاهی اوقات فرد احساس میکند که نیاز به دفع مدفوع سریع دارد که منجر به خونریزی می شود. اسهال نیز منجر به خون در مدفوع شود.
- زمانی که فرد علائم بالا را تجربه میکند سریعا باید به پزشک مراجعه کند. پزشک در ابتدا آزمایشاتی را برای علت خونریزی تجویز میکند و تشخیص پروکتیت یا کولیت را میدهد.
علائم
زمانی که خون در مدفوع مشاهده می شود همراه با علائم دیگری همراه است. مانند:
- در زمان دفع مدفوع درد شدید احساس میشود. گاهی اوقات بیمار در هنگام نشستن نیز درد دارد.
- مشاهده ی خون قرمز روشن روی مدفوع.
- در بعضی موارد، رنگ مدفوع به مشکی، قرمز تیره یا جگری تبدیل میشود.
- اگر آزمایش خون نشان دهد که فرد کم خونی دارد یعنی خون در مدفوع با چشم قابل مشاهده نیست.
- برخی دیگر از علائم شامل، احساس سرگیجه، احساس گیجی یا حتی غش است.
چه زمان به پزشک مراجعه کنم
خون در مدفوع در بارداری امری عادی است اما باید دقت داشت که خونریریزی از مقعد یا واژن است. اگر علائم زیر را داشتید به پزشک مراجعه کنید.
- در صورت مطمئن نبودن خوریزی از مقعد یا واژن باید محل آن مشخص شود.
- اگر از یبوست رنج نمی برید و علائمی از دفع مدفوع سخت و دردناک ندارید، او را مطلع سازید.
- علاوه بر خون در مدفوع علائم دیگری مانند دل درد، کمردرد، حالت تهوعی که منجر به استفراغ می شود. راجب این علائم سریعا با پزشک صحبت کنید.
- خونریزی شدید دارید و لکه بینی ندارید.
- دل درد یا تورم غیر طبیعی شکم دارید.
- اگر کاهش وزن ناگهانی و بدون دلیل همراه با خون در مدفوع رخ داد.
- تب یا بی حالی.
- عدم کنترل حرکات روده و بی اختیاری مدفوع.
- اسهال بیش از چند روز یا اسهال شدید.
- اگر در طی چند روز دفع مدفوع نداشته اید و این یعنی یبوست شدید.
درمان خون در مدفوع در بارداری
بعد از مراجعه به پزشک میتوانید کارهای زیر را انجام دهید:
- بعد از هربار دفع مدفوع خود را کاملا تمیز کنید.
- محل را به آرامی تمیز کنید.
- اگر درد بسیار زیادی دارید با پزشک مشورت کنید.
- اگر درد مداوم بود از کرم، پماد یا نرم کننده ی مدفوع استفاده کنید.
- از لباس های نخی گشاد استفاده کنید.
- زیاد آب بنوشید و اگر نمی توانید، از مایعاتی مانند، آبمیوه طبیعی، سوپ و خورشت مصرف کنید. زمانی که باردار هستید بدن آب زیادی را از دست میدهد پس به میزان کافی مایعات مصرف کنید.
- فیبر زیاد مانند سبوس مصرف کنید تا از یبوست جلوگیری شود.
- ورزش کنید اما قبل از آن با پزشک مشورت کنید.
- بعد از خوردن هر وعده ی غذایی دفع مدفوع داشته باشید. فعالیت کولون بعد از خوردن به اوج خود میرسد. اینکار باعث می شود که فشار از روی کولون برداشته شود.
- اگر قادر به ورزش کردن نیستید میتوانید از رژیم غذایی سرشار از فیبر مانند: روزانه دو قاشق پر سبوس، پلی کربوفیل یا متیل سلولز مصرف کنید. میتوان آنها را با دو لیوان آب گرم مخلوط کرد. مخلوط آنها کمک میکند که مدفوع به راحتی دفع شود و قبل از مصرف باید دوز آنها مشخص شود.
- در دروران بارداری پروبیوتیک مصرف کنید.
مواد غذایی که یبوست را کاهش میدهند
مواد غذایی زیر یبوست را کاهش میدهند اما قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید:
- لوبیای قرمز
- لوبیا چشم بلبلی
- کیوی
- سیب زمینی
- بادام
- گردو
- دانه ی کدو تنبل
- گلابی
یبوست یک مشکل شایع در بارداری است سعی کنید از آن جلوگیری کنید.