یبوست در بارداری یک بخش شایع و ناخوشایند بارداری است. اما مانند اسهال در بارداری با یکسری تغییرات ساده در سبک زندگی قابل درمان است و معمولاً علائم پس از زایمان برطرف می شود.
یبوست در بارداری چیست؟
داشتن یبوست به این معنی است که دفع و اجابت مزاج با زور زدن همراه است. یبوست زمانی اتفاق می‌افتد که غذایی که بدن شما دیگر به آن نیاز ندارد (پسماند) به جای اینکه به عنوان مدفوع خارج شود، در قسمت پایینی دستگاه گوارش (روده) باقی مانده و سفت میشود. اکثر افراد تجربه یبوست را دارند، اما یبوست در بارداری شایع تر است. تغییرات هورمونی در بدن زن باردار می تواند احتمال ابتلا به یبوست را افزایش دهد.
هنگامی که سطح هورمون در بدن برای حمایت از بارداری افزایش می یابد، یبوست در بارداری سه ماه اول شروع می شود.
یبوست در بارداری سه ماه اول
حدود ۱۶ تا ۳۹ درصد از افراد در دوره ای از بارداری دچار یبوست می شوند. به احتمال زیاد در سه ماهه سوم بارداری، زمانی که جنین سنگین ترین است و بیشترین فشار را به روده شما وارد می کند، دچار یبوست می شوید. یبوست ممکن است در هر سه ماه اول،دوم و سوم بارداری اتفاق بیفتد. گاهی اوقات، تا سه ماه پس از تولد نوزاد همچنان یبوست دارید.
علت یبوست در بارداری
علت یبوست در بارداری تغییرات هورمونی در بدن در دوران بارداری و تغییرات سبک زندگی و عادات روزانه می باشد. علل شایع یبوست در بارداری عبارتند از:
- پروژسترون: بدن در دوران بارداری هورمون پروژسترون بیشتری تولید می کند. پروژسترون روده‌ها را شل و کند میکند، به طوری که برای خروج مدفوع از بدن به سختی کار می کنند. کندی دستگاه گوارش به بدن زمان بیشتری برای جذب مواد مغذی و آب از غذای خورده شده می دهد.
هر چه مدت زمان بیشتری غذا در روده شما باقی بماند، روده بزرگ (کولون) زمان بیشتری برای جذب رطوبت از آن دارد. در نتیجه وقتی می‌خواهید مدفوع کنید، مدفوع خشک و سفت شده و به سختی با زور زدن خارج میشود.
- جنین: رشد جنین رحم را سنگین تر می کند. این وزن اضافی جنین می تواند فشار بیشتری بر روده وارد کند و خروج مواد زائد از بدن را دشوارتر کند.
- آهن حاصل از ویتامین دوران بارداری: آهنی که از ویتامین دوران بارداری خود دریافت می کنید به بدن کمک می کند تا خون مورد نیاز برای گردش اکسیژن در سراسر بدن مادر و جنین را بسازد. آهن بیش از حد می تواند تجزیه غذا را برای باکتری های روده دشوارتر کند. همچنین ننوشیدن آب کافی برای نرم کردن مواد زائد گیر کرده در روده، یبوست را بدتر می کند.
- سبک زندگی: تغییر رژیم غذایی، مصرف کم مایعات و بی تحرکی همگی در ایجاد یبوست بارداری نقش دارند. اکثر افرادی که باردار هستند فیبر کافی نمی خورند، آب کافی نمی نوشند یا تحرک کافی برای کمک به گوارش را ندارند.
علائم یبوست در حاملگی چیست؟
افراد با دفع مدفوع احساس رضایت می کنند. احساس یبوست دقیقا برعکس است. یبوست در بارداری با نشانه های زیر همراه است:
- کمتر از ۳ بار در هفته دفع دارید.
- برای دفع زور میزنید و شکم تان متورم و پر از گاز است.
- شکل مدفوع برآمده و سفت است. قوام مدفوع خشک است و با درد دفع می شود.
- یبوست منجر به هموروئید در بارداری و شقاق مقعدی می شود. هر دو بیماری در دوران بارداری شایع هستند.
آیا یبوست نشانه بارداری است؟
یبوست در بارداری شایع است، اما یبوست به این معنی نیست که باردار هستید. راه های بهتری برای تشخیص بارداری وجود دارد، مانند انجام تست بارداری و یا آزمایش خون.
درمان یبوست بارداری در خانه
از آنجا که علت یبوست در بارداری تغییرات هورمونی می باشد برای رفع یبوست در بارداری نمی توان جلوی ترشح هورمون های بارداری را گرفت اما ایجاد یک سری تغییرات می تواند در درمان یبوست در بارداری کمک کننده باشد:
- هر روز ۲۵ تا ۳۰ گرم غذاهای غنی از فیبر بخورید: فیبر مدفوع را نرم می کند تا راحت تر دفع شود. میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، لوبیا، نخود و عدس سرشار از فیبر هستند.
- نوشیدن روزانه هشت تا ۱۲ لیوان آب
- ۲۰ تا ۳۰ دقیقه ورزشی مثل ورزش کگل را را سه بار در هفته انجام دهید.
- یک ویتامین دیگر مخصوص بارداری را امتحان کنید: آهن موجود در ویتامین بارداری ممکن است برای گوارش شما بیش از حد باشد.
بیشتر بخوانید: مواد غذایی برای درمان یبوست، انواع میوه ها و داروی گیاهی
درمان یبوست در بارداری با خاکشیر
برای درمان یبوست در بارداری می توانید از شربت خاکشیر استفاده کنید. مصرف خاکشیر در ماه نهم بارداری زایمان را تسهیل کرده و باعث باز شدن دهانه رحم می شود.
برای تهیه این شربت مقداری خاکشیر، تخم شربتی و عسل را ترکیب کرده و آب را به آن اضافه نمایید. خاکشیر برای هوش جنین و رفع زردی نوزاد نیز مفید است.
درمان یبوست در بارداری با روغن زیتون
آیا می توان روغن زیتون را برای رفع یبوست در بارداری مصرف کرد؟
مصرف روغن زیتون فرابکر برای گردش خون و کاهش کلسترول ایده آل است. مصرف روغن زیتون در دوران بارداری از مشکلات قلبی عروقی جلوگیری می کند و همچنین یبوست را کاهش می دهد. بهتر است روزانه یک قاشق غذاخوری قبل از غذا مصرف شود. (بیشتر از یک قاشق در روز نباید مصرف کرد)
دمنوش برای رفع یبوست در بارداری
- می توانید چای قاصدک یا گل خطمی را که از برگ های گیاهان تهیه می شود بنوشید. برای رفع یبوست، برگ ها را در آب جوش قرار دهید و روزانه بنوشید.
- سنا یک درمان سنتی برای یبوست است و در دوزهای کم و برای دوره های کوتاه در بارداری تحت نظر پزشک یا ماما بی خطر است.
- دمنوش گل محمدی باعث بهبود گوارش و رفع یبوست در بارداری می شود. به طور کلی مایعات و آب برای یبوست بارداری بهترین گزینه است.
- چای و دمنوش زنجبیل نیز هم برای کاهش حالت تهوع بارداری و هم گرفتگی شکم و یبوست بارداری مفید است.
درمان یبوست در بارداری با دارو
اگر یبوست بارداری با موارد بالا و تغییر سبک زندگی بهتر نشد، پزشک برای رفع یبوست در بارداری یک ملین یا مکمل فیبر تجویز میکند. برخی از ملین ها می توانند باعث کم آبی بدن و عدم تعادل الکترولیت ها شوند.در دوران بارداری، همیشه قبل از مصرف هر گونه دارو یا ملین با پزشک خود مشورت کنید. از داروهای خانگی برای یبوست مانند استفاده روغن کرچک یا روغن معدنی خودداری کنید.
خط اول درمان یبوست در بارداری شامل افزایش مصرف فیبر و آب در رژیم غذایی و مقدار متوسط ورزش روزانه است. اگر اینها بی اثر باشند، ملین ها خط دوم درمان هستند.
بیشتر بخوانید: داروی یبوست – ۴+ قرص روان کننده شکم سریع
درمان یبوست در بارداری با شیاف
شیاف گلیسیرین روده را روان و تحریک می کند. معمولاً برای درمان یبوست خیلی شدید در بارداری استفاده می شود. درمان یبوست در بارداری با شیاف گلیسیرین بدون هیچ مشکلی می باشد. این شیاف باعث جذب بیشتر آب به مدفوع شده و مدفوع را نرم تر می کند.
اسم قرص یبوست در بارداری
قرص های ملین برای درمان یبوست در دوران بارداری توصیه نمی شوند زیرا ممکن است انقباضات رحمی را تحریک کرده و باعث کم آبی بدن شوند.
خطرات یبوست در بارداری
ایا یبوست در بارداری خطر دارد؟ یبوست ممکن است برای شما ناخوشایند باشد، اما به کودک شما آسیبی نمی رساند.
یبوست در بارداری می تواند عوارضی مانند:
- شقاق مقعدی
- هموروئید بارداری
- نهفتگی مدفوع
- افتادگی راست‌روده داشته باشد.
ایا زور زدن در دستشویی برای جنین ضرر دارد؟ زور زدن در دستشویی به جنین آسیبی نمی رساند، اما ممکن است منجر به هموروئید و شقاق در مادر شود.
ایا زور زدن باعث پارگی کیسه اب میشود؟ خیر. یبوست و زور زدن در بارداری باعث پارگی کیسه آب نخواهد شد.
پرسش و پاسخ درباره یبوست در بارداری
می توانید از شربت انجیر مرکب فیژین که برای دروان بارداری و شیردهی هم مناسب است استفاده نمایید.
در دوران بارداری، مکمل های آهن تجویز می شود. آهن در دستگاه گوارش اکسید می شود و باعث می شود مدفوع به رنگ سبز تیره به سیاه تبدیل شود.
یبوست در بارداری هیچ ارتباطی به جنسیت جنین ندارد.
غذاهای حاوی فیبر بیشتر، میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، لوبیا، آجیل و دانه ها. باید روزانه ۲۵ گرم فیبر در رژیم غذایی خود داشته باشید.